Nu er vanwege de wespendief nauwelijks nog windmolens geplaatst mogen worden op en rond de Veluwe, moeten gemeenten op zoek naar een andere manier om energiedoelen te halen. In Oldebroek hebben ze daar een oplossing voor: een batterij. En niet zomaar een batterij, maar eentje die gemaakt is van zeezout. In Oldebroek zelf.
Het idee is ontstaan bij Marnix ten Kortenaar, oud-profschaatser -nu woonachtig in Wezep- en later gepromoveerd op de Fysische Chemie. “Het begon aan de keukentafel, waar ik van zeezout in water een batterijtje wilde maken.” Jaren van doorontwikkelen volgden. “Niet alleen aan de batterij, maar ook aan de aansluiting op bijvoorbeeld zonnepanelen, en de ICT erachter, zodat je de batterij met een app kunt besturen.”
Ten Kortenaar ontwikkelde deze batterij, omdat hij met een schoner alternatief wilde komen. “In de afgelopen 150 jaar zijn er maar twee soorten batterijen ontwikkeld. De loodzuurbatterij en de lithiumbatterij. Dat zijn de batterijen waar we op dit moment mee werken. Maar loodzuur en lithium zijn schaars, en niet al te goed voor het milieu. Zeezout is er onbeperkt, daar kunnen we genoeg batterijen van maken. En het is veel minder schadelijk voor het milieu.” Bekijk de video. De tekst gaat daaronder verder.
128 keer langer mee dan normale batterij
Zijn batterij heeft nog een voordeel: de levensduur. “Loodzuur- en lithiumbatterijen gaan zo’n 500 cycli mee; ze zijn 500 tot 1000 keer op te laden. Dat betekent dat je, bij intensief gebruik, elke twee à drie jaar een nieuwe batterij moet kopen. Onze batterij is getest in het lab, en daar kwamen we tot 64.000 cycli.”
Toch heeft zijn batterij ten opzichte van de traditionele batterijen twee nadelen. Een daarvan is het formaat. De zeezoutbatterij bestaat uit een heleboel zakjes, waar het zeezout, vermengd met water, in zit. Al die zakjes samen komen in een krat te zitten, wat de batterij vormt. “Ja, op dit moment is hij nog te groot voor bijvoorbeeld een elektrische auto”, geeft Ten Kortenaar toe. “Maar waar hij perfect voor is, is de opslag van zonne- of windenergie. Het maakt niet uit of je een paar van deze kratten in je kruipruimte zet, of een wat kleinere loodzuuraccu.”
Energieopslag is belangrijk
En dat is precies waar de gemeente Oldebroek de batterij voor wil gebruiken. “Energieopslag gaat net zo belangrijk worden als het opwekken van groene energie”, zegt wethouder Bob Bergkamp. “Want als we overdag met onze zonnepanelen stroom opwekken, moeten we die stroom ’s avonds en ’s nachts nog wel kunnen gebruiken. Als je dan zo’n batterij hebt, kun je dus gewoon je eigen stroom bewaren voor later.”
Naast wethouder is Bergkamp ook coördinator van de Regionale Energie Strategie Noord-Veluwe. “We kunnen hier geen windmolens meer plaatsen, vanwege de wespendief. Maar we hebben in de regio veel grote daken, en veel bedrijventerreinen. Als al die daken vol komen te liggen met zonnepanelen, en bedrijven schaffen er zo’n batterij bij aan, dan kunnen we toch een enorme slag slaan in de verduurzaming van onze regio.”
Om die reden heeft de gemeente nu een aantal batterijen laten plaatsen op de gemeentewerf. “Wij hebben hier zelf ook zonnepanelen liggen, dus we slaan hier onze eigen stroom op”, laat Bergkamp zien. “En daarmee laden we bijvoorbeeld onze elektrische gemeentevoertuigen op. Maar tegelijk is deze plek openbaar toegankelijk. Dus iedereen kan hier komen om te kijken hoe de batterij er uitziet en hoe hij werkt. Daar hangen we een informatiebord bij op.”
Investering nodig
Een mooie stap, maar zoals gezegd zit er nog een tweede nadeel aan de zeezoutbatterij: de kosten. “Ja, op dit moment maken wij elke batterij nog met de hand”, zegt Ten Kortenaar. “En dat doen we in Nederland en Israël, dus geen lagelonenlanden.” Hij heeft wel een oplossing. “Als ik het proces kan robotiseren, daalt de prijs heel hard. Dan zijn we waarschijnlijk zelfs goedkoper dan de andere batterijen.” Maar daarvoor heeft hij geld nodig. “Het kost een paar miljoen om over te stappen op robots. Voor mij is dat een enorme investering. Maar als de overheid of een netbeheerder bijvoorbeeld zou bijspringen, zou ik binnen de kortste keren kunnen overstappen. En dan kunnen we onze energie op een groene en duurzame manier opslaan.”
