De Veertigdagentijd (ook wel vastentijd of lijdenstijd genoemd) zijn de veertig dagen voor Pasen. Veel mensen (christenen en niet-christenen) vasten op de een of andere wijze. Ze minderen of stoppen zelfs helemaal met een bepaalde luxe, zoals vlees, alcohol of tegenwoordig ook social media.
Deze periode viel bijna gelijk met de vastenmaand van de moslims, de ramadan, al gaat het vasten bij hen net iets anders. Tussen zonsopgang en zonsondergang wordt er niet gedronken, gegeten, gerookt of gevreeën. Ook al lijkt dit heftig, voor veel moslims is het een feestelijke maand. Men gaat bij elkaar op bezoek. Deze periode eindigt met het Suikerfeest, ook wel Eid al-Fitr (Arabisch: عيد الفطر, `id-al-fitr) genoemd. Suikerfeest begint op dinsdagavond 9 april en eindigt drie dagen later.
In december interviewde ik Zübeyde en Jakup Örs. Sinds 6 april 2022 wonen zij met hun kinderen Yahya van 13 en Oktay Mert van 10 in Hattem. Ging het verhaal toen over wonen en wennen in Hattem, over suiker met oliebollen, nu spreken we elkaar over deze belangrijke periode.
Yahya: ‘We eten en drinken overdag niet, omdat we dan beter kunnen voelen hoe het is om arm te zijn.’ ‘Maar het begint waarom Allah dit van ons vraagt’, vult Jakup aan. ‘Het is een van de vijf belangrijke regels van de islam. Dertig dagen vasten zonder te stoppen. Voor Allah is dit een bijzondere goede daad van mensen. Als we dit volhouden zullen wij later in de hemel beloond worden. Nu op aarde denken we tijdens de ramadan hoe goed wij het hebben en hoe arm sommige mensen zijn. Tien minuten voordat het eten begint, zitten we al aan tafel. We wachten en begrijpen daardoor nog beter wat eten en drinken voor ons betekent.’
Houden jullie het vol?
‘Ik kom net uit school en heb in de klimhal gesport. Ik vind het nu wel moeilijk’, aldus Yahya. En Oktay Mert vertelt dat hij op school met nog een paar kinderen tijdens de lunchpauze op de gang gaat spelen. Kinderen hoeven pas te vasten als ze 15 zijn, maar deze twee willen graag met hun ouders mee vasten.
Klopt het dat moslims ook eten aan anderen geven?
‘We eten na zonsondergang met familie, vrienden of buren. Wij geven ook geld aan een Nederlandse organisatie. Zij weten wie het ramadan-pakket kunnen gebruiken. Het is een soort kerstpakket met lekkere dingen. Leven doe je niet alleen voor jezelf, maar ook voor anderen.’
Zübeyde werkt als vrijwilliger bij het Bakkerijmuseum. Ze maakte daar onlangs Ramazan Pedisi, een brood met sesam en zwarte komijn. Zübeyde bak deze broden elke avond voor haar gezin. Deze traditie heeft ze meegenomen van thuis.
Hoe vonden haar collega’s het brood?
‘Lekker. Het was een heel groot brood want ze hebben daar een grote professionele oven. Ze hebben er allemaal van geproefd.’
De een zegt dat het Suikerfeest op dinsdagavond begint (Yakup) en de ander zegt woensdagochtend (Zübeyde). Yakup, de man van de feiten: ‘Op dinsdagavond begint het Suikerfeest na het laatste gebed, tussen 23 en 24 uur. Daarom zegt de een dinsdagavond en de ander woensdagochtend.’
Wat gaan jullie woensdag doen?
‘We hebben voor het eerst een zaaltje gehuurd waar ongeveer veertig mensen uit Hattem, Heerde, Wezep en Oldebroek komen. Daar feliciteren we elkaar, we ontbijten uitgebreid en de kinderen krijgen cadeautjes. Je bent van harte welkom!’
Cadeautjes en jullie zijn vrij? Er wordt vrolijk geknikt. Ook al duurt Suikerfeest drie dagen, ze hebben één dag vrij gekregen. Maar ook dat vooruitzicht laat Yahya en Oktay Mert stralen.
Met plezier gelezen.
Graag gedaan!