Het nieuws wordt op het moment gedomineerd door de CO2-discussie. Dit raak alle boeren, ook die in Hattem. In de Hoenwaard in Hattem is melkveehouder Jacob van Emst een innovator die ernaar streeft zijn bedrijf volledig te voeren volgens de kringlooplandbouw.

Overtollig gras fermenteren
Van Emst is nu een een unieke samenwerking aangegaan met Geldersch Landschap en andere gebiedspartijen. Hoe werkt dat dan? Van Emst ontvangt het overtollig gras van natuurterreinen van Geldersch Landschap en Rijkswaterstaat, dat vervolgens op het erf zèlf – geen milieubelasting door vervoer – bewerkt wordt met de Bokashi methode. Hierdoor ontstaat een product dat ingezet kan worden als bodemverbeteraar. Voor de ontwikkeling van deze methode én om die bij het bedrijf van Van Emst te kunnen toepassen werkt hij naast het Gelders Landschap samen met Rijkswaterstaat, De Combinatie BAM Infra / Van den Herik Twentekanalen, Jansen Wijhe (een groen recycle bedrijf) en ‘Bij de Oorsprong’. Bij de Oorsprong is een kenniscentrum waar men van een afvalproduct (natuurgras) een bodemverbeteraar creëert met de Bokashi methode. Hier zijn ook lespakketten verkrijgbaar voor basisschoolleerlingen van groep 1 tot en met 8.

Wat is Bokashi?
Bokashi is het Japanse woord voor goed gefermenteerd organisch afval. Bokashi is een geweldige manier om organische reststromen om te zetten in een rijke bodemverbeteraar. Het sleutelwoord bij dit proces is: fermentatie.

Deze werkwijze leidt bij Van Emst tot een verdere verankering in het gebiedsproces: van afval tot rijke verbeteraar voor Hollandse bodem in de Noord Oost Veluwe.

Gebiedskringloop
Zo scoort Van Emst hoog op gebiedskringloop: het aantal dieren op het bedrijf is ruim in balans met de hoeveelheid beschikbare landbouw- en natuurgrond, dit is de basis voor kringlooplandbouw. Deze gebiedskringloop wil Van Emst steeds verder vormgeven, mede door de inzet van deze Japanse Bokashi methode. De combinatie van landbouw- en natuurgronden zorgen voor een enorme biodiversiteit in het gebied.

Innovatiekracht en aanpassingsvermogen
Een grote inspirator voor Van Emst is Louise Fresco. Zij is landbouw- en voedsel deskundige en schreef recent in haar NRC column dat: ‘het belang van de Nederlandse boer in innovatiekracht en aanpassingsvermogen zit’. Melkveehouder Van Emst is daar een voorbeeld van. Dit voorjaar werkte hij aan een goede leefomgeving voor weidevogels in de Hoenwaard. Door het vernatten van percelen enerzijds en het beschermen tegen de vossen anderzijds zijn de weidevogels weer in grote getale teruggekeerd. En nu is hij de promotor van de Bokashi methode in samenwerking met de betrokken gebiedspartijen.

Van afval naar bodemverbeteraar
Vroeger werd dit gras vele kilometers verder naar een compostering gebracht en daar verwerkt. Door deze unieke samenwerking tussen Geldersch Landschap en Van Emst ontstaat er een nieuwe gebiedskringloop. Van Emst: ‘Afval wordt omgezet tot een bodemverbeteraar en door dit materiaal op onze eigen boerderij te verwerken zijn er ook veel minder transporten over de weg nodig. Daarnaast is de Bokashi methode milieuvriendelijker. In tegenstelling tot compostering is het een anaeroob proces waardoor er ook geen CO2 verliezen zijn.’

Kom zelf kijken
Op 14 en 15 november wordt het overtollige gras verzameld en er is mogelijkheid om te komen kijken op de boerderij van Van Emst: Landbouwbedrijf Mts van Emst, Hoenwaardseweg 17, 8051 SH Hattem.