Komt er een treinstation in Hattem? Als het aan de ChristenUnie ligt wel. In het Verkiezingsprogramma Tweede Kamer 2021-2025 van de CU staat een hoofdstuk over Veel beter openbaar vervoer waarin Hattem wordt genoemd als een van de plaatsen waar een nieuw treinstation moet komen. Hattemer Arend Palland (Gemeenteraadslid voor de CU in Hattem) staat op de kandidatenlijst voor de CU voor de Tweede Kamerverkiezingen. Reden om hem te vragen naar de plannen voor een treinstation in Hattem.
Op basis waarvan is de vestiging van een station in Hattem in het verkiezingsprogramma gekomen?
Palland: “De ChristenUnie heeft al vaker gepleit voor de bouw van nieuwe stations. Zo pleiten wij bijvoorbeeld ook al jaren voor de opening van station Staphorst. In het verkiezingsprogramma staan een aantal voorbeelden van stations die kansrijk lijken gezien het aantal inwoners van de plaatsen en die in het verleden al vaker zijn genoemd.
Op basis van het aantal inwoners en het feit dat we op ’t Veen nog bouwplannen hebben lijkt een station zeker kansrijk. Dat de woonkern iets verder van het spoor ligt is wel een uitdaging maar met de fiets kun je zo bij het station zijn. Een paar jaar geleden is station Hillegom geopend. Dat station ligt op een vergelijkbare afstand van de woonkern en loopt goed.”
Hoe reëel acht jij het dat er daadwerkelijk een treinstation in Hattem komt?
“Of het station mogelijk is, hangt af van de vraag of er meer capaciteit komt op de spoorlijn Amersfoort-Zwolle. Nu passen op dit traject geen extra stations omdat de Sprinters met een extra stop de Intercity’s in de weg gaan zitten. Als er echter inhaalmogelijkheden komen dan wordt dit wel mogelijk. Een mogelijkheid is bijvoorbeeld de realisatie van keersporen voor de Sprinters bij station Harderwijk. Door deze keersporen kunnen Intercity’s bij Harderwijk de Sprinters passeren. Hierdoor kunnen er meer Intercity’s (elk kwartier) én meer Sprinters rijden. Nadeel van deze oplossing is wel dat reizigers vanaf stations ten noorden van Harderwijk die naar Amersfoort willen reizen in Harderwijk zouden moeten overstappen. Een mogelijke oplossing daarvoor is om de stoptreinen Zwolle-Harderwijk vanaf Harderwijk non stop naar Amersfoort te laten rijden. Dan zitten ze de Intercity’s niet in de weg en zou de reistijd vanuit Hattem, Wezep, ’t Harde, Nunspeet en Harderwijk naar Amersfoort en Utrecht ook flink korter worden. Alleen reizigers die bijvoorbeeld van Nunspeet naar Nijkerk moeten zouden dan in Harderwijk moeten overstappen en een langere reistijd krijgen maar dat is slechts een heel klein deel van de reizigers want de meeste reizigers willen naar Amersfoort, Utrecht of Zwolle. Een andere optie is om het spoor tussen Amersfoort en Amersfoort Vathorst uit te breiden naar 4 sporen. Dan kunnen Intercity’s op dit deel van het traject de Sprinters inhalen en ontstaat ook ruimte voor nieuwe stations zoals Hattem.”
Waar zou het station in Hattem moeten komen?
“Meest haalbaar lijkt de locatie Hilsdijk. Omdat de spoorlijnen naar Lelystad en Amersfoort bij de Geldersedijk samenvoegen is daar geen ruimte om het station in te passen (gezien de plaatsing van de seinen voor de wissels). De situatie wordt echter anders als in de toekomst zou worden besloten de spoorbrug over de IJssel te verdubbelen. Dan zou een station op deze locatie ook mogelijk zijn. Voor de verdubbeling van de spoorbrug is best wat te zeggen, want dan kunnen treinen uit Lelystad en Amersfoort tegelijk op station Zwolle aankomen en vertrekken. Dan worden de reistijden korter. Ook wordt het station Hattem dan makkelijker inpasbaar in de dienstregeling. Een stop richting Lelystad is alleen mogelijk als je het station bij de Geldersedijk bouwt. Theoretisch zou je ook een halte kunnen bouwen bij de Zuiderzeestraatweg voor richting Lelystad maar dan ligt het station wel erg ver van de woonkern af. Een verbinding met Amersfoort en Utrecht lijkt bovendien interessanter voor inwoners van Hattem.”
Wat biedt dit station aan voordelen (ook t.o.v. een busverbinding naar het station Zwolle)?
“Een bus is van Hattem naar Zwolle 18 minuten onderweg, een trein doet hier zo’n 4 minuten over. Met de fiets ben je vanuit het centrum van Hattem in zo’n 7 minuten bij het nieuwe station. De reistijd wordt dus korter. Bovendien ontstaat er dan ook een snellere verbinding richting Harderwijk. De reistijd met het OV is nu 1 uur en 17 minuten. Met de trein wordt dit zo’n 23 minuten! Met 7 minuten fietsen vanuit hartje Hattem kan je dus in een half uur tijd in Harderwijk zijn. Dat is een stuk sneller. Je kunt nu overigens ook fietsen naar station Wezep in zo’n 20 minuten. Dan is de reistijd ruim 40 minuten. Maar dat is nog steeds 10 minuten langer dan de reistijd is zodra station Hattem open gaat.”
Wat vind je van de optie om het lokaal vervoer (nu buurtbus) binnen Hattem te verbeteren met veel meer haltes in alle wijken en aansluiting op de streekbussen?
“Een buurtbus is afhankelijk van vrijwilligers en de corona tijd heeft geleerd dat dat kwetsbaar is. Veel meer haltes van de buurtbus maakt ook de reistijd langer. Maar het klopt dat de afstanden tussen de haltes binnen Hattem relatief lang zijn. Ik zie nog wel ruimte voor een paar extra haltes binnen Hattem. Bussen op elkaar laten aansluiten is een lastige puzzel. Bovendien is een overstap voor reizigers een extra drempel om te kiezen voor het OV. De meeste reizigers reizen het liefst rechtstreeks. Ik zie wel kansen voor meer fijnmaziger vervoer als er meer samenwerking komt tussen verschillende vormen van kleinschalig vervoer zoals buurtbussen en WMO-vervoer. Digitale apps die vraaggestuurd vervoer makkelijker maken kunnen daarbij helpen.”
Wie zijn de beoogde reizigers en hoeveel mensen verwacht je dat hun reis gaat aanvangen vanaf station Hattem?
“Hattem heeft ruim 12.000 inwoners. Als ik dan kijk naar een plaats als Beilen (10.000 inwoners) dan zijn daar zo’n 2.000 in- en uitstappers per dag. Station Wezep (ruim 13.000 inwoners) heeft 1.000 in- en uitstappers per dag. Het hangt dus erg af van de lokale omstandigheden maar het aantal reizigers vanaf het nieuwe station zal naar mijn verwachting dus ergens tussen de 1.000 en 2.000 reizigers per dag zijn. Een aantal van deze mensen zal nu in de bus zitten maar een flink deel zal nu ook de auto gebruiken. Dat betekent minder drukte op de A50 en A28. Tot een paar jaar terug was bij het Rijk het criterium voor een subsidiebijdrage aan de bouw van een nieuw station dat er tenminste 1.000 reizigers moesten zijn. Hattem lijkt aan dit criterium te kunnen voldoen.”
