Gedeputeerde Staten van Gelderland wil meer samen met gemeenten optrekken en tegelijkertijd de bestuurskracht versterken. Daarover heeft Commissaris van de Koning John Berends een voorstel geschreven. De uitgangspunten van dit voorstel zijn gebaseerd op de Kadernota Gaan voor Gaaf Gelderland. Doel van het voorstel is maatwerk te leveren. Van loslaten tot faciliteren en, zo nodig, overnemen en dit alles om te komen tot Vitaal Openbaar Bestuur.
Werken als 1 overheid
De provincie realiseert zich dat gemeenten het dichtst bij de Gelderse inwoners staan en daardoor het eerste aanspreekpunt zijn bij het realiseren van maatschappelijke opgaven. Tezelfdertijd ziet de provincie dat het voor veel gemeenten steeds moeilijker wordt om hun taken voor burgers en bedrijven naar behoren uit te voeren. En deze partijen verwachten ook dat een overheid, of dit nu een gemeente of provincie is, optreedt als één overheid. Gaan voor Gaaf heeft dan ook als uitgangspunt dat er als 1 overheid gewerkt wordt.
Bestuurskracht verbeteren
De druk op het lokale bestuur is groot. Dit komt door de verschillende decentralisaties in, onder andere, het ruimtelijke domein en het sociale domein (o.a. jeugdzorg en WMO). Daarnaast is de complexiteit van grote maatschappelijke opgaven toegenomen terwijl de financiële situatie van veel gemeenten is verslechterd. De provincie heeft een groot belang bij vitale gemeenten die hun inwoners kunnen bedienen. Met gemeenten die hun bestuurskracht willen of moeten versterken, spreekt de provincie maatwerktrajecten af over de wijze waarop zij hulp geeft. Voorwaarde is wel dat dergelijke incidentele maatwerktrajecten tot structurele bestuurskrachtverbeteringen (> 10 jaar) bij gemeenten moeten leiden. Maatwerktrajecten zijn niet bedoeld om lacunes in de gemeentelijke begroting of basistaken op te vullen.
Kop van de Noord-Veluwe
Een voorbeeld van dergelijk maatwerk is de kop van de Noord-Veluwe. Vanwege de zorg over de kwetsbaarheid van de gemeenten Hattem, Heerde, Elburg, Oldebroek en Nunspeet (m.n. de bedrijfsvoering) en over de beperkte (gezamenlijke) strategische kracht is in samenspraak met de gemeenten een verkenning uitgevoerd. Doel is komen tot een toekomstperspectief rondom de opgaven en tot het versterken van de bestuurskracht van de gemeenten. De verkenning maakt duidelijk dat een adequate aanpak van de opgaven vraagt om gezamenlijke actie van gemeenten en provincie op 2 niveaus. Ten eerste actief participeren in de regio Zwolle en ten tweede werk maken van niet-vrijblijvende samenwerking in de bedrijfsvoering.
Voor de samenwerking op de bedrijfsvoering zijn primair de gemeenten aan zet. Op basis van een door de gezamenlijke gemeenten op te stellen procesontwerp om de samenwerking in de bedrijfsvoering te verbeteren wil de provincie een actieve en substantiële bijdrage leveren.
Hoefijzermodel
Samen met gemeenten en regio’s wil de provincie werken aan een sterk Gelders lokaal bestuur dat:
-Zijn wettelijke taken goed uitvoert.
-Goed samenwerkt.
-De maatschappelijke opgaven vooropzet.
-Financieel gezond is.
-Inspeelt op actuele ontwikkelingen.
De provincie wil dit realiseren door te werken volgens het hoefijzermodel, dat wil zeggen beginnen bij de kerntaken en van daar uit werken aan de doelen van Gaan voor Gaaf waarbij de agenda’s per gemeente kunnen verschillen maar resulterend in integrale overheid in de provincie Gelderland.
Op 22 april a.s. vergadert Gedeputeerde Staten over het voorstel.
