Het is een vreemde vogel, de nachtzwaluw. De zomergast is dankzij zijn camouflerende verenkleed nagenoeg onzichtbaar, maar zijn krekelachtige gezang, dat vanaf zonsondergang te horen is, is des te opvallender. In de volksmond wordt de nachtzwaluw ook wel de geitenmelker genoemd.
In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, is de nachtzwaluw geen familie van de huis- en boerenzwaluw, vertelt boswachter Clara Wilken tegen BuitenGewoon-verslaggever Laurens Tijink van Omroep Gelderland. Samen bezoeken ze Landgoed Petrea in Wapenveld. Het is een van de plekken op de Veluwe waar de vogel voorkomt.
Heidevogel die broedt als weidevogel
De nachtzwaluw broedt in ons land vooral op heidevelden en zandverstuivingen. Geen wonder dus dat veel van de nachtzwaluwen in ons land neerstrijken op de Veluwe. Wilken beschrijft de nachtzwaluw als de weidevogel van de heide…
Luister naar de radioreportage (1-3)
Tjurrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr
Eind april arriveren de eerste nachtzwaluwen in ons land. De vogels houden van warmte. Overwinteren doen ze dan ook in het midden en zuiden van Afrika. De bruingrijze vogel is ongeveer zo groot als een merel.
Deze tijd van het jaar worden de eieren gelegd. Het vrouwtje bouwt geen nest, maar legt de eieren gewoon op de grond. Bij het invallen van de duisternis laat het mannetje zijn aanwezigheid horen met een karakteristiek geratel. Het geluid draagt vele honderden meters ver. Ben je benieuwd hoe het klinkt?
Luister naar de radioreportage (2-3)
Een snor… Da’s handig!
Om het nest te beschermen gebruikt de nachtzwaluw soms een bijzondere tactiek. Het vrouwtje doet tijdens de vlucht alsof ze gewond is. Dat moet ervoor zorgen dat predatoren de volwassen vogel als prooi zien en niet de eieren of de jongen.
Wat verder opvalt is dat de vogels een soort snor hebben. De borsteltjes aan weerszijden van de snavel komen goed van pas, legt boswachter Wilken van Geldersch Landschap en Kasteelen uit. Op de poten hebben nachtzwaluwen zelfs een soort kammetje om de borsteltjes te onderhouden…
Luister naar de radioreportage (3-3)
Zo komt de ‘geitenmelker’ aan zijn naam
In ons land moeten we het doen met alleen de Europese nachtzwaluw. Wereldwijd zijn er meer dan 90 verschillende soorten nachtzwaluwen. De Latijnse naam voor nachtzwaluw is Caprimugus, wat geitenmelker betekent.
De vogels hebben die naam gekregen omdat vroeger werd gedacht dat nachtzwaluwen ’s nachts door de stal vlogen om melk bij geiten te drinken. Dat melken door de vogels zou ertoe leiden dat de uiers verdroogden en de geiten blind werden. De dagslapers, een andere bijnaam voor nachtzwaluwen, voeden zich in werkelijkheid niet met melk, maar met insecten.
BuitenGewoon Radio is iedere zondag tussen 7.00 en 10.00 uur te beluisteren in het programma Zin in Zondag bij onze mediapartner Radio Gelderland.
