Van 8 t/m 23 maart exposeert Herma Edelenbos op Kasteel Cannenburch in Vaassen tijdens de expositie Stof en Structuur in Glas, georganiseerd door de Stichting Glaskunst. De Hattemse is in goed gezelschap van Nederlandse en Tsjechoslowaakse glaskunstenaars, en van haar studiegenoten van de opleiding Glasvormgeving van de Vrije Academie in Nunspeet. Als tweedejaars zit ze nog volop in de ontdekkende fase, maar dat glas haar gegrepen heeft is wel duidelijk. Glasvormgeving laat haar experimenten, loslaten en als het ware buiten de lijntjes kleuren, ‘wat in onze samenleving heel lastig is met alle regels en structuren’.

Kennismaken met Edelenbos begint met een bezoek aan haar atelier aan de Grote Veen waar ze met haar vriend in de vrije uren een gezamenlijke werkplek heeft. Haar expositiebijdrage-in wording ligt voor ons op de werkbank. Ragfijne bladeren van glas moeten samen met kant-achtige paneeltjes de kleding worden van een vrouwfiguur. Hoe en op welke manier de glasobjecten een geheel vormen, is nog een proces op zich.
Tijdens het maken van de foto blijkt een glasblaadje een barstje te hebben. Dat betekent opnieuw aan de slag met glas en mal, en de oven weer twaalf uur aanzetten, in de hoop dat het blaadje het dan wel houdt. ‘Dit is echt healing voor gestresste managers’, grapt ze. ‘Het is allemaal heel delicaat en je moet niet gestresst zijn of nog even iets vlug willen afmaken, dat werkt niet.’

Brede opleiding
Edelenbos volgt de vijfjarige opleiding Glasvormgeving. Als klein meisje was ze in Oostenrijk in een glasblazerij en daar ontstond haar liefde voor glas. ‘Iedereen vraagt: kan jij glasblazen? Daar heb je een hele installatie voor nodig met veel veiligheidsvoorwaarden. Die hebben we op de academie niet. Wel werken we aan de brander en we gaan met een glazen rietje werken om kleine objecten te blazen.’
Ze moet geregeld uitleggen hoe breed haar opleiding is en wat je allemaal niet kan met glas. ‘In Nederland zijn er cursussen tiffany en glas-in-lood, maar tijdens deze opleiding leer je zoveel meer. We maken figuren en vormen met bijvoorbeeld mallen om vervolgens te gaan polijsten. Ook leren we om met een oven te werken en om te slijpen. In het begin maak je vooral veel scherven. Het is leren omgaan met het materiaal, maar ook met de apparatuur. We gebruiken oog, oor- en mondbescherming en handschoenen vanwege de chemicaliën en splinters. Splinters zijn ragfijn. Ze kunnen de longen beschadigen en je hebt maar één paar.’

Uit je hoofd, in je handen
‘Het gebouw in Nunspeet, de directie, de sfeer…het is een goede creatieve omgeving. Aan dezelfde academie heb ik een opleiding schilderen en tekenen gevolgd en ben verder gegaan met glas.’
Naast haar werk als glaskunstenaar werkt Edelenbos als informatieadviseur op een ict-afdeling. ‘Op mijn werk zit ik de hele dag achter de pc, in mijn hoofd. Met glasvormgeving moet je dat los laten. Uit je hoofd, in je handen. Je kan niet de stress van overdag meenemen om dit werk te doen. Je kan niet denken, ik ga even glas snijden. In glas zit zoveel spanning van zichzelf en ga je ‘even’ snijden, dan breekt het. Vergeleken met tekenen en schilderen is het werken met glas technischer. Je moet met de apparaten kunnen omgaan en je moet durven. Want als je begint met snijden, dan weet je dat het kan knappen.’

U liet de fragiele blaadjes zien die u heeft gemaakt en u vertelde over het idee van wat u voor de expositie gaat maken. Daarnaast is er de technische kant en het werken met apparaten…. Wat is de aantrekkingskracht van glasvormgeving?‘Sommigen hebben een uitgedacht idee, maar in het begin weet ik nog niet wat het wordt. Het kan alle kanten op gaan. Dat maakt het mooi. Ik begon de opleiding met het werken in het platte vlak, nu maak ik al 3d. Sommigen houden vast aan de vorm waarmee ze begonnen zijn. Voor mij werkt dat niet. Blijf ik in een vorm vastzitten, dan loop ik vast.’

U beschrijft als een voortdurende ontwikkeling en dat u niet weet waar u uit komt. U weet ook niet waar u aan het eind van de studie staat met glasvormgeving?
‘Het zou mooi zijn als mijn werk dan in een atelier te zien is en dat mensen er blij van worden. Ik wil toegankelijk zijn. Wat wil het publiek? Ik stond hier in Hattem op de wintermarkt om dat te ontdekken. Een moeder en dochter wilde iets kopen, maar het was voor hen te duur. Daar leer ik van. Ik wil voor elke beurs toegankelijk zijn.’

Daarnaast zal ik blijven werken als informatieadviseur, want samen projecten doen vind ik ook leuk. Daar heb ik een andere samenwerking, in het atelier ben ik alleen.’

Wat glasvormgeving u geeft, is dat u niet in het hoofd zit en creatief kan werken?‘Ja. Dat creatieve wakker houden…’

Waarom is dat zo belangrijk?
‘Dan presteer je beter. Ik leer op andere manieren naar zaken te kijken. Dat kun je ook in het dagelijkse leven gebruiken. Je bent niet voor één gat te vangen. Je bent creatief en kan vrij omgaan met wat er gebeurt. We zitten al zo vast in structuren en regeltjes, dit werk laat mij anders spelen.’

Overzichtstentoonstelling
In 2025 organiseert Stichting Glaskunst een glasexpositie met als thema ‘Stof en Structuur in Glas’. Inspiratiebron voor dit thema waren de mooie sieraden, de prachtige kanten kragen en kleding van de dames en heren die te zien zijn op de vele schilderijen in het kasteel. De werken van de glaskunstenaars op de expositie zijn dan ook gebaseerd op dit thema.
Mieke Groot, Carl Van Hees, Giampaolo Amoruso en vele andere glaskunstenaars zullen acte de présence geven. Daarnaast is er Tsjechoslowaakse glaskunst uit het Kunstmuseum Den Haag te zien.
Jaarlijks geeft Stichting Glaskunst een podium aan een kunstacademie. Vorig jaar was dat de Rietveldacademie, dit jaar dus de Vrije Academie Nunspeet.

De Glaskunstexpositie is van 8 t/m 23 maart van zondag t/m zaterdag te bezoeken tussen 11.00 – 17.00 uur.