
Bij de keuze voor een thuisbatterij is capaciteit vaak het eerste waar naar gekeken wordt. Maar wat zegt die capaciteit nu echt? KiloWatturen (kWh) klinken concreet, maar zijn niet altijd een garantie voor bruikbare opslag. Wie een thuisbatterij wil die functioneel past bij zijn energieverbruik, moet verder kijken dan het label. Werkelijk bruikbare capaciteit, ontlaadlimieten en rendement spelen een grotere rol dan vaak gedacht.
Verschil tussen bruto en bruikbare capaciteit
Op productspecificaties staat meestal de bruto capaciteit. Dat is de totale hoeveelheid energie die technisch in de batterij past. In de praktijk wordt daarvan maar een deel gebruikt. Dat komt doordat fabrikanten een veiligheidsmarge inbouwen: de batterij wordt niet volledig opgeladen of ontladen om de levensduur te verlengen. De bruikbare capaciteit ligt meestal 5 tot 20 procent lager dan het opgegeven totaal.
Rendement verlaagt effectieve opslag
Elke batterij verliest energie bij het laden en ontladen. Dit wordt uitgedrukt in een round-trip efficiency, vaak tussen de 85 en 95 procent. Bij een laad-/ontlaadcyclus van 90% rendement, verlies je dus 10% van de stroom die je erin stopt. Dit betekent dat een thuisbatterij met 10 kWh bruto inhoud, en 90% rendement, uiteindelijk maar 9 kWh effectief beschikbaar stelt voor gebruik. Wie preciezer wil rekenen, moet dit altijd meenemen in de berekening.
Hoe laadstrategie en verbruikspatroon capaciteit beïnvloeden
Het moment waarop je stroom opslaat en weer gebruikt, bepaalt mede hoe effectief je capaciteit benut wordt. Als je batterij ’s ochtends al vol zit met zonnestroom, maar je verbruik pas ’s avonds piekt, kan er overlap ontstaan met teruglevering aan het net. Slimme aansturing of automatisering is dan nodig om het laadmoment af te stemmen op eigen gebruik. Sommige systemen leren dit op basis van gedrag, andere moeten handmatig ingesteld worden. In beide gevallen is het verbruikspatroon bepalend voor hoe goed de batterij past bij de situatie.
Relatie tussen accuspanning en bruikbaar vermogen
Capaciteit alleen zegt niets over het vermogen dat beschikbaar is op een bepaald moment. Een batterij met 10 kWh capaciteit, maar een maximaal vermogen van 2 kW, kan geen apparaten voeden die meer vragen dan dat. Denk aan een inductiekookplaat of warmtepomp. Voor dagelijks gebruik moet je dus niet alleen naar de capaciteit kijken, maar ook naar het piekvermogen van de omvormer en batterij samen. Dit is cruciaal bij zelfvoorzienend gebruik of in noodstroomscenario’s.
Rekenmodel afstemmen op toekomstige uitbreiding
Veel mensen beginnen met een zonnepaneelinstallatie en kiezen later pas voor opslag. Anderen willen meteen een volledig systeem. In beide gevallen moet het model voor capaciteitsberekening flexibel genoeg zijn om toekomstige uitbreiding op te vangen. Denk aan gezinsuitbreiding, elektrisch rijden of verwarmen met een warmtepomp. Als je op basis van huidige cijfers rekent, maar de vraag binnen twee jaar verdubbelt, is de gekozen batterij te klein. Wie vooruitdenkt, kiest liever schaalbaar.
In de praktijk worden thuisbatterijen vaak vergeleken op basis van de kWh op het etiket, maar zonder context is dat cijfer weinig waard. Wie het technisch bekijkt, houdt rekening met verlies, vermogenslimieten en gebruiksprofiel. Dat geeft een realistischer beeld van wat een batterij kan en wat niet.