RTV Hattem is een kleine lokale omroep met vijftig vrijwilligers die er met elkaar voor zorgen dat Hattem elke dag geïnformeerd wordt. Dat doen ze niet vrijblijvend als een eigen hobby, maar volgens de spelregels van de mediawet. RTV Hattem is immers een publieke omroep met als taak de Hattemers goed te informeren en de politiek te controleren. Wie andersom het werk van de onbezoldigde medewerkers controleert is niet alleen de landelijke organisatie NLPO, maar het is ook het Hattemse pbo. Jan-Erik Barendsen draait alweer heel wat jaartjes mee in dit Programma Beleidsbepalend Orgaan. Waarom zet hij zich daar voor in? Met deze vraag ging de nieuwsredactie op pad.
Maar eerst een schets van het medialandschap waar RTV Hattem deel vanuit maakt. NLPO staat voor Stichting Nederlandse Lokale Publieke Omroepen, het samenwerkings- en coördinatieorgaan voor alle lokale en regionale publieke omroepen in Nederland. De organisatie ondersteunt de omroepen met professionalisering en het verbeteren van de kwaliteit, zodat zij kunnen voldoen aan de wettelijke eisen voor een lokaal media-aanbod.
Het is een wettelijke verplichting om met een goed functionerend pbo te werken. Om als lokale omroep door het Commissariaat voor de Media aangewezen te worden, is het pbo een belangrijke voorwaarde. Het pbo representeert de lokale bevolking. De leden – vertegenwoordigers van bijvoorbeeld maatschappelijke, culturele en levensbeschouwelijke stromingen – zien erop toe dat het aanbod aansluit bij de behoefte van de inwoners van, in dit geval, Hattem. Een goed ingericht pbo bestaat dus uit een representatieve groep leden, heeft duidelijke verantwoordelijkheden en speelt een proactieve rol in de totstandkoming van het programma-aanbod.
Volgens Commissariaat van de Media zijn dit voorbeelden van de stromingen: Maatschappelijke zorg en welzijn, Kunst en cultuur, Religie en levensbeschouwingen, Onderwijs en educatie, Sport en recreatie, Minderheden, Jongeren, Ouderen en Ondernemers.
Vinger aan de pols
Barendsen: ‘Als pbo zijn we een controlerend orgaan, onafhankelijk van bestuur en omroep. Onze primaire taak is opletten of de stromingen in de mediakanalen van RTV Hattem voldoende belicht worden en een vinger aan de pols houden of dat verantwoord gebeurt. Stel dat je een redactie hebt die maar wat aanrommelt!
Het is onze taak om kritisch te zijn. Om de nieuwssite, radio en tv te volgen. Zelf krijg ik bijvoorbeeld elke week de nieuwsbrief, maar ik kijk ook regelmatig op de nieuwssite. Zeker de laatste jaren nu er zoveel wordt gepubliceerd. Als pbo kunnen we onderwerpen aandragen maar we doen bij deze ook een oproep aan de Hattemers om dat te doen.
Wij hebben het de laatste jaren als pbo rustig. Om mij heen hoor ik, dat iedereen zich goed vertegenwoordigd voelt. Mijn achterban is minderheden. Dat is nou net een lastige stroming. De mensen die het betreft voelen zich nog niet helemaal thuis en bovendien, we hebben hun privacy te respecteren. Gelukkig komen er veel vragen vanuit de redactie. Onlangs hebben studenten Journalistiek van Windesheim mij in het kader van diversiteit in het radioprogramma Hattem Actueel geïnterviewd.
De jongeren zijn sinds kort weer vertegenwoordigd door een van de jongerenwerkers. Het is moeilijk om jongeren te bereiken. Ze hebben hun eigen mediakanalen, maar door de jongerenwerker binnen het pbo te hebben, weten we beter wat er speelt.
‘Dankzij een eerder gedane kijk- en luisteronderzoek weet ik dat er veel mensen luisteren, kijken en de nieuwssite lezen. Dat is goed.’
De lokale publieke omroep heeft een belangrijke democratische en maatschappelijke functie, schrijft de NLPO op haar site. Dat onderstreept u?
‘Door informatie te verstrekken gaan mensen over onderwerpen praten. Als je mensen niet goed informeert, krijg je aannames. Onafhankelijke informatie is cruciaal. Mensen gaan nadenken.’
Draagt het programma-aanbod bij aan het Hattemse gemeenschapsgevoel, zoals de NLPO wenst?
‘Je kunt geen gemeenschapsgevoel hebben als je niet op de hoogte bent van wat er zich in Hattem afspeelt. RTV Hattem en De Hattemer zorgen daarvoor. Dus, wederom, informatievoorziening is belangrijk. Ik keek vroeger weinig naar de nieuwswebsite, maar nu kijk ik vaak. Alles staat erop.’
Onafhankelijkheid is een belangrijk media-principe. Medewerkers, maar ook leden van zowel het bestuur als het pbo van een lokale omroep mogen geen nevenfuncties uitoefenen die dat zou kunnen beïnvloeden. Hoe bewaken jullie dat principe?
‘Mensen moeten onafhankelijk zijn. De ondernemer in het pbo is betrokken bij de HAVO, daar ontkom je niet aan, maar heeft daar geen cruciale functie, bijvoorbeeld die van voorzitter. Over het algemeen zijn mensen actief in een bepaalde hoek. Bijvoorbeeld Anneke Nitrauw als vertegenwoordiger van kunst en cultuur werkt bij het Anton Pieck Museum. Onderwijs is op dit moment helaas vacant. Hopelijk komt er snel iemand.’
Barendsen zit de pbo-vergaderingen bijna altijd voor, ook al is er ooit afgesproken dat dat een roulerende functie zou zijn. Hij vindt het prima en is blij dat na het vertrek (helaas) van Ellen Snijder, de secretaris, Jesse Koning die rol heeft overgenomen. Het pbo vergadert drie keer per jaar en zet verschillende onderwerpen op de agenda. Onlangs bijvoorbeeld is de hoofdredactie uitgenodigd om het programmabeleid te bespreken.
Denk mee
‘Mijn oproep aan de Hattemers is: besef dat we een publieke omroep hebben. Je kunt ideeën naar voren brengen en het wordt altijd bekeken of het opgepakt kan worden of niet en door wie: de nieuwsredactie van de nieuwssite (inclusief tekst-tv en de socials), radio en/of tv. Het is belangrijk dat we Hattemers blijven informeren. Je kunt het als inwoner zelf aandragen.’
