In Nederland is er steeds meer waardering voor praktische beroepen, die cruciaal zijn voor sectoren zoals bouw, zorg en energie. Uit een analyse van CBS-data door cvster.nl blijkt dat landelijk zo’n 42% van de inwoners een mbo-diploma heeft. In Gelderland ligt dit aandeel hoger, namelijk op 44,3%. In Hattem is 45,6% van de inwoners praktisch opgeleid en 33,1% genoot een theoretische opleiding.
Volgens CBS-cijfers is het aandeel mbo-opleidingen binnen het totaal van beroepsopleidingen (mbo, hbo, wo) in tien jaar gedaald van 41,2% in 2014 naar 37,6% in 2024. Het aantal mbo-studenten nam in die periode met bijna 15.000 af. Deze daling is zorgwekkend, omdat de behoefte aan praktisch geschoolde vakmensen in sectoren als bouw, techniek en zorg juist toeneemt. De kloof tussen de maatschappelijke vraag en de studiekeuzes van jongeren groeit, terwijl de woningnood, energietransitie en vergrijzing juist vragen om meer mensen met mbo-vaardigheden, aldus het persbericht van het carrièreplatform cvster.nl.
Vakmensen hard nodig
‘Veel jongeren kiezen volgens cvster.nl liever voor een hbo-opleiding, omdat die maatschappelijk nog altijd als ‘beter’ wordt gezien dan een mbo-opleiding. Maar veel functies waarvoor hbo’ers worden opgeleid — zoals administratieve, communicatieve of beleidsmatige banen — bestaan voor een groot deel uit repeterend kantoorwerk. Precies het soort werk dat op termijn mogelijk door kunstmatige intelligentie kan worden overgenomen.’
Praktische beroepen steeds beter beloond
‘Terwijl AI grote delen van de bureaus wegsnijdt, blijven vakmensen die met hun handen werken juist hard nodig. Bovendien worden bepaalde praktische beroepen steeds beter beloond. Denk aan monteurs van zonnepanelen, loodgieters of elektromonteurs: beroepen waarvoor de lonen inmiddels richting of boven de 3.500 euro per maand liggen, soms zelfs meer met overuren of zzp-tarieven. Wie kiest voor het mbo, hoeft dat dus allang niet meer ‘voor minder geld’ te doen.’
