Op 15 november om 20.00 uur is er de jaarlijkse Daendelslezing in de Grote of Andreaskerk, georganiseerd door het Daendelscomité. Gerard Libert vertelt over het gilde die de naam draagt van een vrouw, Anna, de moeder van Maria, en waar mannen lid van zijn.
‘Tijdens de Daendelslezing staat het gilde als een erewacht voor in de kerk. Het publiek loopt tussen de gildeleden door. Twee leden van het gilde, de gildekoning en de schutterkoning, brengen vervolgens de spreker naar voren en het gilde neemt plaats in de Anna-kapel. Deze kapel dankt haar naam aan een reliek dat daar was uitgestald in de zestiende eeuw, een reliek van de heilige moeder Anna, de moeder van Maria.’
‘De patriot Herman Willem Daendels is een tijd hoofdman geweest van het Annagilde. Het gilde bestaat sinds 1465 en is de oudste vereniging van de stad. We zijn nooit opgeheven, maar zijn wel regelmatig ingeslapen, zeg ik altijd. In 2007 is er een aantal mannen geweest die het gilde hebben heringesteld. Met veertig mensen draaien we inmiddels als vanouds.’
Niemand mag zich verheffen
‘Eens in de maand komen we met de kruisbogen bij elkaar. We oefenen bij Smash aan de Eijerdijk. Dat is niet een echt gildehuis, maar wel een prima locatie. Vroeger zaten we in de Tinne, dat is toch meer een gildehuis.
Elke eerste donderdag van de maand gaan we dus het kruisboogschieten beoefenen.
Elk jaar hebben we in juli het ‘gaaischieten’. Het is een kunstvogel op een paal van dertien meter hoog. De gaai betekent van oorsprong een protserige vogel die hoog van de toren/paal blaast en naar beneden geschoten moest worden, want niemand mag zich boven een ander verheffen. De gehele gaai moet van de paal geschoten worden. Degene die op het laatste deel van de gaai eraf schiet, is de schutterkoning. Met bingo-balletjes kiezen we de volgorde van de schutters zodat iedereen evenveel kans krijgt om de gaai te raken. Dit jaar is de schutterkoning degene die binnen het gilde ook de schietmeester is, en dat is Henk de Graaf uit de Ridderstraat.
Schietmeester?
‘We gebruiken oude middeleeuwse namen. Het bestuur bestaat uit meesters. De meesters zijn de gildekoning (voorzitter), de schrijver (secretaris), de rentmeester (de penningmeester), de schietmeester (gaat over schieten, wapens en veiligheid) en de meester consumabel (eten en drinken). Elk gildelid heet een gildebroeder.’
Gilde-Anna’s
In november sluiten we het gildejaar af met een gezamenlijk diner tijdens de gildedis. We openen het jaar met een nieuwjaarsreceptie waarvoor naast alle gildebroeders en hun partners ook de ‘gilde-Anna’s’, ofwel de partners van de overleden gilde-leden, uitgenodigd worden. Hun aanwezigheid wordt zeer op prijs gesteld.
Kunnen mensen toetreden tot het gilde?
‘Zeker. Meestal wordt iemand door een gildebroeder voorgedragen.
’Ik hoor u denken: is het alleen voor kerels? Ja, van oorsprong was dat zo. Moeten we het daar niet eens over hebben, heb ik wel eens gevraagd. Tot op heden is dat niet veranderd. Wie weet wat de toekomst brengt. De statuten van het gilde spreekt nog van mannenbroeders.’
