Participatie. Veel politici gebruiken het begrip de afgelopen jaren. Het doel: burgers in een vroegtijdig stadium betrekken bij overheidsplannen, en zo ‘draagvlak’ creëren. In Hattem blijkt dat nog best lastig. Boze inwoners voelen zich niet gehoord of genegeerd. “Fijn dat je als wethouder een groot project wil organiseren, maar luister ook naar je inwoners.”
Hans Tijssen woont in de buurt van het centrum van Hattem, aan een doorgaande weg. Wie langs zijn tuin rijdt, ziet zijn onvrede over de gemeente. “Kent iemand een gemeente die luistert”, staat er op een groot spandoek. En: “Nieuwbouw Bongerd: ja – 4 Hoog: NEE”.
De Bongerd is het woonzorgcentrum tegenover het huis van Tijssen. Het gebouw is verouderd en moet vervangen worden. “Ik begrijp heel goed dat er hier iets moet gebeuren”, zegt hij. “En daar ben ik ook groot voorstander van. Maar in plaats van eerst eens rustig met ons als omwonenden te praten, heeft de projectontwikkelaar gelijk al de eigen plannen naar buiten gebracht. Ze willen hier blokkendozen van drie en vier verdiepingen hoog neerzetten, om de ouderen in weg te stoppen. Dat betekent voor mij dat ik twee maanden per jaar in de schaduw van dat gebouw zit. En voor die ouderen: gestapeld worden in die blokken, dat lijkt me niet bepaald gelukkig ouder worden.”
‘Gemeente houdt zich niet aan eigen participatieplan’
De omwonenden trokken samen aan de bel en stapten naar de wethouder en de projectontwikkelaar. “Maar die hadden een houding waarmee ze aangaven: wij weten wel wat goed is voor Hattem. Daarom hebben we destijds maar de publiciteit gezocht, want dan moeten ze wel met ons in gesprek”, zegt Tijssen. “De gemeente heeft een prachtig participatieplan, met een participatieladder, waarin ze zelf beschrijven hoe participatie eruit moet zien. Maar daar houden ze zich zelf niet aan.”
Dat ervaart ook Jolanda Westerink. Namens de omwonenden van de nieuw te bouwen Woonzorgzone bij de Hof van Blom verzet zij zich tegen een Integraal Kindcentrum dat ook op die locatie moet komen. “De gemeenteraad besliste op 11 maart 2019 zomaar dat dit een geschikte locatie zou zijn. Wij hebben er voor die tijd nooit iets over gehoord, er is nooit met ons gesproken. Pas in mei 2019 kregen we een brief, waarin stond dat de gemeente ‘samen met ons inhoud en vorm wilde geven aan het plan’. In de praktijk komt daar niets van terecht, want die inhoud en vorm liggen al vast, want dat IKC móét er komen.”
Wederzijds begrip creëren
Net als Tijssen was Westerink graag eerder betrokken bij de plannen. “Dat zou ook moeten volgens de eigen participatiecode van de gemeente Hattem. Als wij in december 2018 om tafel hadden gezeten met de schoolbesturen, de ouders en de ambtenaren, hadden we wederzijds begrip gehad. Nu weet volgens mij niemand van de gemeente welke emoties hier allemaal leven, want het besluit is genomen voordat er met ons gesproken is. Mensen zijn echt heel erg verdrietig dat het zo moet gaan.”
De Vereniging Landschap en Milieu Hattem heeft de afgelopen jaren ook regelmatig kritiek geuit op het participatieproces in de gemeente Hattem. “Wij hebben ook te maken met andere gemeentes”, vertelt voorzitter Pauliene Mars. “En daar zien we hoe het ook kan. Zo hadden Zwolle en Hattem bijvoorbeeld tegelijk per ongeluk een bepaalde struik gesnoeid, de sleedoorn. Die plant is belangrijk voor een bedreigde vlindersoort. Wij hebben dat in Hattem aangekaart, een andere partij heeft dat in Zwolle benoemd. Zwolle is vervolgens met de Vlinderstichting en de ROVA om tafel gegaan om een nieuw beheerplan voor de bermen te maken, om te voorkomen dat het weer gebeurt. In Hattem wordt er nog steeds niets mee gedaan, en is de fout dit jaar opnieuw gemaakt. Hier luisteren ze gewoon niet naar de inwoners.”
‘Gemeente begrijpt participatie niet’
De frustratie zit diep bij de verschillende partijen in Hattem. “Vooral omdat de gemeente niet goed lijkt te begrijpen waar participatie voor bedoeld is en hoe het werkt”, zegt Mars. Westerink voelt dezelfde teleurstelling. “Bij participatie moeten alle belanghebbenden aan tafel hebben gezeten, zodat de gemeenteraad de verschillende belangen kent, en ze daarna tegen elkaar af kan wegen. Alleen dan kun je een evenwichtig besluit nemen.”
Westerink en de VLMH staan in de toekomst nog tegenover de gemeente bij de rechter, Tijssen hoopt dat het voor hem niet zover komt. “Gelukkig zijn de plannen bij ons nog niet definitief. Wij hebben als omwonenden nu het initiatief genomen om met alle partijen om tafel te gaan zitten, maar daar horen we al twee maanden niets over vanuit de gemeente. Toch blijf ik hopen dat we hier een mooi plan kunnen maken, waarbij we voor de komende veertig jaar mooie ouderenvoorziening realiseren. Want dat is in Hattem wel nodig.”
De partijen in Hattem gaan dinsdagmiddag onder meer over het thema ‘participatie’ in debat.
Het debat duurt van 16.00 tot 17.00 uur en wordt live uitgezonden door RTV Hattem en Omroep Gelderland.
Omroep Gelderland rijdt in februari en maart in een speciale bus door de provincie, om in samenwerking met lokale omroepen verkiezingsdebatten uit te zenden. Kijk en luister dinsdag om 16.00 uur naar het lokale verkiezingsdebat van Hattem, in samenwerking met RTV Hattem. Meer informatie over het debat vind je hier.
