Het lijkt een simpel idee: lokale sport- en muziekverenigingen, de scouting en goede doelen een korting geven op de belasting over hun eigen gebouw. In 2018 nam de Tweede Kamer een wet aan, waardoor gemeenten die mogelijkheid krijgen.
Maar nu biljartvereniging DOS aan de gemeente Hattem vraagt om die korting, blijkt de wet nagenoeg onuitvoerbaar. Dat zegt althans de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Penningmeester Bert Bergman ziet het als een grote stap in de oplossing van een probleem voor biljartvereniging DOS: vermindering of zelfs kwijtschelding van de onroerende zaakbelasting (ozb).
‘Onze vereniging heeft tot nu toe altijd de eigen broek op kunnen houden’, vertelde hij aan de gemeenteraad. ‘Maar de afgelopen twee jaar draaien wij verlies. Vorig jaar was dat verlies 6000 euro, door bezuinigingen is dat nu nog 2000 euro.’
(Bekijk de video. De tekst gaat eronder verder.)
Korting voor verenigingen
Bergman kwam naar de gemeenteraad om daar te wijzen op ‘amendement Omtzigt’, een wetswijziging op initiatief van CDA-Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt, dat in 2018 werd ingestemd. Die wet gaat over de ozb.
De ozb is in twee categorieën verdeeld: woningen en niet-woningen. Over het algemeen is het ozb-tarief over niet-woningen hoger dan het tarief over woningen. Bedrijven en verenigingen betalen dus een zakelijk belastingtarief over hun eigen pand.
‘Amendement Omtzigt’ geeft gemeenten de mogelijkheid om muziek- en sportverenigingen, dorpshuizen, scoutingclubs en goede doelen niet het zakelijke ozb-tarief te rekenen, maar het woningen-tarief.
In de toelichting op de wetswijziging is te lezen dat ‘vanwege het maatschappelijk belang van deze verenigingen het wenselijk is om niet verplicht het hoge tarief te rekenen’.
Voorbeeld:
In Hattem is het ozb-tarief over woningen 0,1544% van de WOZ-waarde. Het tarief over niet-woningen is voor eigenaren 0,3126% en voor gebruikers 0,2139% van de WOZ-waarde. Is een bedrijf of vereniging zowel eigenaar als gebruiker van een niet-woning, dan worden beide tarieven bij elkaar opgeteld.
DOS Hattem betaalt dus 0,5265% belasting over de waarde van haar pand. Dit komt neer op 2169 euro. Zou voor DOS het woningen-tarief gaan gelden, dan zou de vereniging nog slechts 636 euro hoeven te betalen.
‘We zouden inderdaad het lage tarief kunnen rekenen met deze wet’, legt wethouder Hospers uit. ‘Maar de Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft ons geadviseerd dat niet te doen. Er zitten nog te veel juridische haken en ogen aan deze wet.’
Niet duidelijk genoeg
Navraag bij de VNG leert dat de wet niet duidelijk maakt wie wel gebruik mag maken van dit lage ozb-tarief, en wie niet. ‘In de toelichting op de wet staat hier wel een en ander over op papier’, zegt woordvoerder Esther Verhoeff. ‘Maar in de wet zelf niet, en die is leidend.’
De VNG is daarom bang dat gemeenten in rechtszaken zullen belanden als zij nu gebruikmaken van deze optie. ‘Want de wet spreekt bijvoorbeeld over sportaccommodaties en dorpshuizen. In de toelichting is te lezen dat dit gaat over verenigingen die een sociaal belang behartigen. Maar als je puur kijkt naar de wettekst, dan zou een commerciële fitnessclub net zo veel recht hebben op de OZB-verlaging als de biljartvereniging. En een café waar veel dorpelingen komen, zou voor dezelfde korting in aanmerking komen als een dorpshuis.’
Het komt er dus op neer dat de wet er wel ís, maar dat de VNG gemeenten afraadt om er gebruik van te maken. ‘Voor je het weet moet je veel meer partijen korting geven’, zegt Verhoeff. Wethouder Hospers heeft laten berekenen hoeveel dat voor de gemeente Hattem zou kosten: ‘In totaal komen wij dan al snel op 80.000 euro per jaar. Zo’n grote zak geld heb ik niet.’
Deuren sluiten
Voor Bergman is het onbegrijpelijk. ‘Wij kunnen dit zakelijke tarief eigenlijk niet meer ophoesten. Het komt neer op twee maanden van onze contributie. Deze wet zou een geweldige stap in de richting van een oplossing zijn.’ Hij denkt dat de vereniging met de huidige gang van zaken nog zo’n drie jaar kan overleven. ‘En dan moet ik de sleutel inleveren bij de wethouder. Zeventig leden, allemaal al wat ouder, kunnen dan niet langer hier hun sociale contacten onderhouden.’
Wellicht biedt de wet voor die tijd alsnog een oplossing. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten is in gesprek met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de wet. ‘We hopen dat er een aanpassing in de wettekst komt, zodat voor iedereen duidelijk wordt voor wie de korting zou kunnen gelden’, legt Verhoeff uit. Hospers wacht die duidelijkheid af. ‘Daarna kunnen we de politieke discussie gaan voeren of wij er in Hattem gebruik van willen maken. Maar tot die tijd hanteren wij het oude tarief.’
