Hans Akkermans heeft bij de start van het nieuwe politieke jaar de Hattemse raadsleden de syllabus Inwoners verzorgen programma van eisen voor klimaattoekomst, perspectieven voor een nieuwe samenleving gestuurd met daarin overwegingen waarom er meer aandacht aan het klimaat gegeven moet worden. Dit boekwerk is samengesteld, zodat mensen er zich van bewust worden dat er echt een probleem is. RTV Hattem zocht de schrijver op.
Akkermans verdiepte zich tien jaar geleden voor het eerst echt in het klimaat vanuit de vraag “Is er een klimaatprobleem.” Om het antwoord te vinden is hij veel gaan lezen en met anderen gaan praten.
Is er een klimaatprobleem?
‘Ik vind dat er een is, al is lang niet iedereen dat met me eens. Kijk ik naar het stemgedrag van de laatste verkiezingen, dan is het duidelijk dat het voor bijvoorbeeld PVV-kiezers geen probleem is. Dus vijfendertig van de honderdvijftig Nederlanders vinden dat er geen klimaatprobleem is. Als ik in Hattem rondloop en ik vraag aan mensen “is er een klimaatprobleem”, dan krijg ik het antwoord “nee joh” of “weet ik niks van” of “we moeten er wat aan doen”.
We denken dat er geen klimaatprobleem is, maar er zijn wel publicaties. Als je zo’n stapel boeken (zijn hand geeft meer dan een meter aan) hebt doorgewerkt, dan ontdek je dat er een groot probleem is, meer dan de mensen in de straat zich voorstellen. Het wordt door velen ontkend.
Overheden moeten informatie aanreiken, zodat mensen zich ervan bewust worden, maar laten dat na! Dat is de reden dat ik in deze syllabus een hoofdzaak heb gewijd aan het feit dát er een klimaatprobleem is en waarom het er is. We verstrekken informatie.’
Akkermans besloot zijn ideeën op papier te zetten samen met anderen. De belangrijkste conclusie van meer dan een half jaar intensief denk- en schrijfwerk: “De mensen die het meeste belang bij een goed klimaatbeleid hebben, zijn wij, de mensen in de straat. We leven in een democratie, maar waarom komt er vanuit de overheden geen oplossing van het klimaatvraagstuk?”
Dit las ik in uw interview in de Stentor. Een stellige bewering, dat de overheid geen oplossing biedt…
‘Er komen wel oplossingen, maar de vraag is of de mens in de straat die oplossingen wil.’
Is het taak van de gemeenteraad om dit probleem te agenderen?
‘Niet uitsluitend, maar wel de overheden.’
Vanwaar dan toch de oproep aan de gemeenteraad?
‘Dat heb ik niet gedaan. Het is ter informatie voorgelegd. Twee jaar geleden kwam ik met aan aantal politici tot het idee hoe een gesprek over het klimaat in Hattem eruit moet zien. De gemeente kan burgers betrekken bij het formuleren van klimaatbeleid door middel van een burgerberaad. De consequentie was dat er budget vrijgemaakt moest worden. Sindsdien ligt dit stil en is de Green Deal ontwikkeld. Green Deal komt niet bij de wezenlijke vraag “wat is de essentie van het klimaatprobleem?”. Groene pleinen, extra bomen en dergelijke zijn goede initiatieven, maar komen niet tot de oplossing van het probleem. Men denkt niet na over de vraag “waarom doen we dit?”.
Democratie als meedenken
‘De burgers zijn de enige menselijke bewoners van deze planeet. Hebben zij er baat bij om mee te denken over de voortgang van deze planeet. Hebben zij er recht op om mee te sturen? Dát is de essentie van democratie. We komen bij elkaar om plannen af te stemmen. Over woningbouw of gezondheidszorg denken we mee. Waarom niet bij klimaat?’
We komen bij een voor Akkermans belangrijke kern. In zijn visie moet de overheid informatie verstrekken, maar moet de burger zichzelf een wezenlijke vraag stellen:
Heb ik als mens het recht om hier te wonen en wil ik dat? Willen wij mensen wel op deze planeet blijven wonen en onze gewoonten en denkbeelden aan mensen en natuur overdragen. Als we onszelf dit écht gaan afvragen, dan zouden we onszelf volgens Akkermans de vraag stellen: hoe willen we dan hier wonen? Of in zijn woorden: ‘Wanneer wij de wereld willen verbeteren moet dat van onderaf, door de bewoners, gebeuren. De burger is diegene die het klimaat ondergaat.’
Voor Akkermans en zijn collega-schrijvers is burgerparticipatie essentieel. ‘Als mensen al wensen dat er iets aan de klimaatproblematiek gebeurt, dan is het zaak om dat samen op te pakken. Zo niet – en daar lijkt het op – dan moet je de gevolgen ondergaan.’
Als mensen blijven ontkennen, gebeurt er niets.
‘Precies. Wees niet passief. Het is een oproep om als burger assertiever te zijn. Als je het heft niet in eigen handen neemt, onderga je het klimaatbeleid. Zoek elkaar op, schrijf een programma van eisen voor de klimaattoekomst en bied dat de volksvertegenwoordigers aan. Wees zelfs een beetje agressief. Dat is wat anders dan het bezetten van de A12. Ik kan waardering hebben voor de actievoerders, maar klimaatverandering komt van binnenuit. Het wordt tijd dat de mens zich meer tot zijn ziel richt.’
Groei of bestaan
‘Ik wil voorkomen dat ik drammerig, zijig en utopisch word, maar heeft de mens zijn verplichtingen ten aanzien van medebewoners en natuur wel goed onder ogen? De keuze dat de mens op aarde mag blijven wonen als hij zich aanpast, is immers nogal een keuze.
De kapitalistische westerse samenleving heeft groei nodig om het voortbestaan mogelijk te maken. Het klimaat heeft juist behoefte aan een einde van de groei. De mens staat voor een essentiële keuze. Hij ziet zich geconfronteerd tot de noodzaak van een einde aan de groei, met een stilstand van economie tot gevolg, of gaat door met de huidige comfortabele leefwijze, inclusief de kans van onbewoonbaarheid van de planeet. Alleen, de mens is niet op de hoogte van de noodzaak tot keuzemaken. Dat mag de overheid de mens onderhand wel eens duidelijk maken.’
Drive
Deze gepassioneerde schrijver van 85 is ook vader en grootvader. Zijn drive is om een goede voorouder te zijn. De oudste kleinzoon was betrokken bij de samenstelling van de syllabus. Hij praat met zijn kleinkinderen en stelt ze grote vragen: ‘Vind jij dat de mens over tweehonderdvijftig jaar nog op de aarde mag leven? Dat zijn eyeopeners. Jongeren willen er graag over praten.’
Maar misschien zit zijn diepste drive wel in het besef van met hoeveel plezier hij leeft en dat dat een groot contrast is als hij denkt aan het verlies van de aarde: ’Als de mens niet meer bestaat, dan vervalt de enige intelligente waarnemer die kan vertellen hoe er hier geleefd werd. Dat zou ik een groot gemis vinden. Als ik naar buiten loop, dan geniet ik. Als niemand dat meer waarneemt… De gehele wereld zou niemand meer zien. Dat zou jammer zijn.’
HattemNieuws – van de redactie
Ontvang nieuws uit Hattem (politiek, sport, kunst en cultuur, samenleving en human-interest) voortaan in uw mailbox!
