De gemeenteraad staat voor een grote beslissing. Bestemmingsplan ’t Veen moet worden goedgekeurd. Er leven nog veel vragen naar aanleiding van eerdere uitspraken over stikstof en MER (milieueffectrapportage). Denk aan de besluitvorming rond het toekomstige hotel Van de Valk, rond de Bongerd, maar ook het bouwen van de woonzorgzone op de voormalige ijsbaan met daarbij de uitspraken van de Provincie Gelderland over de 500 meter-zone. Cruciaal is ook de vraag of de bouwplannen van ’t Veen andere bouwplannen niet in de weg gaan staan.
Er zijn door de raad drie hoofdvragen bij de gemeente neergelegd in de hoop meer zicht te krijgen op het geheel.
Heeft het doorgaan van het bestemmingsplan ’t Veen consequenties voor het doorgaan van andere bestemmingsplannen?
Wat betekent de bepaling omtrent het feitelijk gebruik uit de uitspraak Van der Valk voor het bestemmingsplan ’t Veen?
Geldt er een MER-plicht voor ’t Veen?
Reactie gemeente
De gemeente reageerde onlangs schriftelijk richting raad. Of ’t Veen gevolgen heeft voor andere plannen, hangt af van de situatie. Alleen als een ander plan significante effecten op Natura 2000-gebieden heeft, moet stikstofdepositie gezamenlijk worden beoordeeld, aldus de reactie.
Wat betreft de uitspraak Van der Valk: Deze is niet 1-op-1 te gebruiken als maatstaf voor bestemmingsplan ’t Veen. Voor intern salderen bij ’t Veen moet het feitelijk gebruik van de (agrarische) gronden goed in kaart zijn gebracht. Een externe jurist adviseert hiervoor een extra inventarisatie, die momenteel wordt uitgevoerd.
Tot slot is een MER waarschijnlijk niet verplicht, omdat ’t Veen een klein gebied beslaat (minder dan 1% van het gemeentelijk grondgebied) en er naar verwachting geen aanzienlijke milieueffecten zijn. Dit wordt onderbouwd in de plantoelichting en herberekeningen.
Zodra bestemmingsplan ’t Veen wordt besproken zal dit gebeuren op basis van de meest actuele cijfers, regels en inventarisatie, aldus het schrijven aan de raad.
Reactie VLMH
De Vereniging voor Landschap en Milieu Hattem heeft de reactie van de gemeente bestudeerd en plaatst de nodige kanttekeningen.
Twee maten binnen 500 meter
‘We zitten nu in de vreemde situatie dat er aan de ene kant van de 500-metergrens stevige maatregelen worden genomen om de natuur te beschermen, terwijl aan de andere kant het college gewoon doorgaat met het toevoegen van extra stikstofuitstoot.’
Effect op de natuur en het gekozen pad
‘Alle plannen van de gemeenteraad samen hebben een te grote impact op de natuur — dat staat allang vast. In 2021 is het totaal aan bouwplannen al onderzocht in het kader van de omgevingsvisie van Hattem. Die omgevingsvisie was behoorlijk concreet.’
‘Op dat moment had er een zogeheten ‘passende beoordeling’ moeten plaatsvinden. Dat houdt in: onderzoeken wat nog wel mogelijk is, welke oplossingen er nodig zijn, en wat niet meer kan. Ook de Commissie voor de milieueffectrapportage (MER) vond dat zo’n beoordeling noodzakelijk was.’
‘In plaats daarvan koos de gemeente voor een omweg, een zogenaamd “geitenpaadje”. Dat werkt als volgt: door de plannen op te knippen in kleinere delen mag je rekenen met gunstigere waarden. In het volgende voorbeeld zijn de getallen verzonnen om het simpel te houden. Het gaat om de systematiek. Stel dat er tien plannen zijn, allemaal met een waarde 1. Als je alle plannen tegelijk bekijkt, zoals bij de omgevingsvisie — dan komt er bijvoorbeeld een stikstofuitstoot uit van 10, terwijl de grens op 5 ligt. In een passende beoordeling zou je dan moeten zoeken naar maatregelen om die uitstoot omlaag te brengen naar 5. Het wegstrepen tegen uitstoot die vervalt (salderen) is een voorbeeld van zo’n maatregel.’
‘Maar als je geen passende beoordeling doet, dat hele plaatje overslaat en elk plan apart bekijkt, dan mag je met kortere wegafstanden rekenen en kun je per plan bijvoorbeeld op ½ uitkomen. Zo krijg je uiteindelijk: ½ + ½ + ½ (…) = 5. De rest van de uitstoot is er dan nog steeds natuurlijk. Die gaat niet weg, maar die wordt dan ‘autonoom’ genoemd — alsof die vanzelf ontstaat, buiten de plannen om. Het gebruik van deze methode staat beschreven in de onderzoeken (de planMER) bij de omgevingsvisie.’
‘De staat van de natuur is inmiddels zorgwekkend slecht. ‘Stikstof’ (dat wil zeggen ammoniak en stikstofoxiden zoals uit het verkeer) speelt daar een cruciale rol in. De gevolgen beginnen nu ook merkbaar te worden voor bewoners en ondernemers in Hattem. Er is een zone ingesteld waar anderhalf jaar lang niet gebouwd mag worden. In die zone moet de uitstoot van ‘stikstof’ met minstens 60% omlaag. Volgens deskundigen is dat echter nog lang niet genoeg.’
Salderen ’t Veen niet mogelijk
VLMH: ‘Het college stelt dat de bedrijven op ’t Veen zóveel ammoniak en stikstofoxiden uitstoten, dat als die bedrijven verdwijnen en er 500 woningen voor in de plaats komen, de totale uitstoot flink daalt. Volgens hen gaat de natuur er dan op vooruit — en wie zou daar nu tegen zijn?’
‘Maar deze redenering verbaasde ons. Want zo zwaar is die industrie op ’t Veen toch helemaal niet? Daarom hebben we navraag gedaan. En inderdaad: het klopt niet. Het gaat niet om zware industrie. Bovendien zijn er geen natuurvergunningen of oude Hinderwetvergunningen afgegeven — die waren immers nooit nodig.’
‘Maar als er geen vergunningen zijn, kun je ook niet ‘salderen’ met die uitstoot. Dan is er dus geen bestaande uitstoot die je kunt wegstrepen ten behoeve van nieuwe plannen.’
De onderbouwing van de reactie van VLMH is hier te lezen: VLMH onderbouwing
De schriftelijke reactie van de gemeente aan de raad is hier te lezen: https://raad.hattem.nl/Reports/Document/11ecb9d9-322e-4913-9133-d2a7dd928012?documentId=3bfbd6f0-c81c-4545-a8bf-3007cab35d96
