Op een frisse ochtend in Hattem wordt het fietspad abrupt geblokkeerd door rood-witte hekken. Fietsers wijken uit naar de autoweg, waar bestuurders opgejaagd voorbijrazen. Tussen het motorgeronk door klinkt aan de rechterkant van de Nieuweweg het gekletter van vallend puin. De oude panden waar ooit het ‘oh zo gezellige’ Chinese restaurant zat, zijn plat. Achter de hekken wappert een grote vlag met daarop de naam Van Norel Bouwgroep. Wat hier straks komt, moet helpen tegen de woningnood. Maar helpt het ook de diversiteit en sociale samenhang in Hattem vooruit? Door Iris Bosman, student Journalistiek Windesheim.
De woningnood is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Volgens het CBS is het aantal thuiswonende jongeren sinds 2021 zelfs verdubbeld: van 13,1% naar 26,5%. Steeds vaker kunnen jongeren niet terecht in de stad waar ze zijn opgegroeid. Hun vertrek naar Zwolle of andere steden betekent voor Hattem niet alleen een praktisch probleem, maar ook een verdwijnende leeftijdsdiversiteit. ‘Je ziet gewoon veel leeftijdsgenoten vertrekken,’ zegt de 20-jarige Cathelijn van der Kruijk, geboren en getogen in Hattem. ‘Niet omdat ze dat per se willen, maar omdat er geen betaalbare plek is.’ Bewoners in Hattem merken dat de samenstelling van de stad daardoor verandert: ouderen blijven, jongeren trekken weg.
Volgens Van der Kruijk kopen nieuwe bewoners uit het westen van het land vaak boven de vraagprijs. (Fact Check: Dit is aantoonbaar onjuist. Zie de reactie van de makelaars, red.) ‘Daar kunnen jongeren zoals ik simpelweg niet tegenop. Het maakt de huizenmarkt nog minder toegankelijk.’ Tegelijkertijd ziet ze dat de toenemende culturele diversiteit in Hattem wisselend wordt ontvangen. ‘Je merkt dat Oekraïners sneller worden verwelkomd dan bijvoorbeeld Syriërs. Sommige groepen vinden het lastig om te mengen met de lokale bevolking. Als je wit bent en een beetje geld hebt, kom je er hier makkelijker tussen.’ Zelf voelt ze zich verbonden met haar stad, maar ook beperkt. ‘Er zijn hier weinig voorzieningen. Winkels gaan vroeg dicht, en het is vrij traditioneel. Daarom zou ik later best naar Zwolle willen: wat progressiever, meer mogelijkheden, meer verschillende mensen.’
Parkstaete: mooi initiatief, maar weinig voor starters
Aan de Nieuweweg komen binnenkort 26 koopappartementen onder de naam Parkstaete. De gemeente is bezig met het Programma Wonen, waarmee tot 2040 in totaal elfhonderd nieuwe woningen moeten worden gebouwd. Het project moet de doorstroming vergroten. Volgens projectleider Ben Wolters van Van Norel Bouwgroep is duurzaamheid een belangrijk element: de appartementen krijgen een warmtepomp, zonnepanelen en goede isolatie. Ook hebben huidige Hattemers voorrang bij de verkoop. Dit heeft de bouwgroep afgesproken met de gemeente. Dit om doorstroom van woningen in Hattem te stimuleren. Maar starters zoals Van der Kruijk kunnen hier niet van profiteren. De woningprijs van de nieuwe appartementen zijn tussen de drie en zes ton. De nieuwe bewoners is een gemengde groep aan leeftijden vertelt Wolters. ‘Er komen ouderen te wonen, maar ook iemand van eind-twintig. Vaak zie je wel dat die jongeren financieel ondersteund worden door de ouders.’
Diversiteit en sociale samenhang onder druk
Volgens inwoners van Hattem heeft de woningmarkt direct invloed op de sociale samenhang. Als er jongeren weggaan, blijft er een vrij eenzijdige groep over. Het straatbeeld veranderd: veel gezinnen met kinderen en vooral ouderen. Van der Kruijk deelt haar eigen ervaring: ‘Als je hier als buitenstaander heen komt, kunnen mensen je wel eens raar aankijken. Mijn ouders zijn vanuit de randstad hier komen wonen, maar zijn tegenwoordig helemaal opgenomen in de samenleving. Ook wonen hier mensen met een niet-westerse achtergrond. In het begin is het lastig om contact te maken. Maar je wordt hier uiteindelijk wel opgenomen door de rest, iedereen kent elkaar ook.’ Om de samenleving divers te houden moeten er wel plekken zijn waar nieuwe en jonge bewoners kunnen blijven.
Woningen voor starters
Met ingang van 2026 kunnen jongeren vanaf 21 jaar huursubsidie krijgen, maar volgens Van der Kruijk lost dat weinig op als er nauwelijks huurhuizen zijn. ‘Hattem zou wat mij betreft meer sociale huur kunnen bouwen. Het zou ook een goede plek zijn voor studenten van Windesheim, aangezien het in Zwolle ook lastig is om een kamer te krijgen.’ Van Norel Bouwgroep is vooruitstrevend. Ze houden zich naast luxe koopappartementen ook bezig met oplossingen voor de woningnood. ‘We renoveren oude gebouwen zodat er weer mensen kunnen wonen. Zo is in Arnhem een oud-ABN Amro kantoor verbouwd naar kleine appartementen, waar ook veel jeugd terecht kan,’ vertelt Wolters.
Hekken verdwijnen
Volgend jaar verdwijnen de hekken aan de Nieuweweg. Waar nu nog puin en bouwhekken staan, komen straks 26 nieuwe appartementen. Elk met een eigen verhaal, een eigen achtergrond. De grote, boze SUV zal langzaam voorbijrijden en kijkt misschien nog even om naar de mooie, luxe panden. Helaas is dit bestemd voor een selecte groep. Starters zullen langzaam verdwijnen uit deze Hanzestad en de leeftijdsdiversiteit zal achteruitgaan.
Reactie Hattemse makelaars
Kopen nieuwe bewoners die uit het westen afkomstig zijn vaak boven de vraagprijs? De nieuwsredactie deed een Fact Check bij de plaatselijke makelaars.
Léon Verhage, PostHuis Makelaardij & Taxatie: ‘Wij zien wie de kopers zijn (van de woningen die wij zelf verkopen in dit segment). Het zijn meestal Hattemers en Zwollenaren.’
Jan-Willem Knol, eigenaar/makelaar Knol Makelaardij: ‘Als ik kijk naar de woningen die ik in de afgelopen periode verkocht heb, dan zijn er maar weinig mensen uit het westen komen kijken. De woningen worden veelal verkocht aan mensen uit Hattem en directe omgeving.’
‘Ik heb voor jou de verhuisbewegingen even opgezocht naar Hattem:
43,22 % uit Hattem naar Hattem
2,54 % uit Heerde naar Hattem
4,24% uit Wapenveld naar Hattem
3,39 % uit Wezep naar Hattem
18,64 % uit Zwolle naar Hattem
27,97 % uit overige woonplaatsen naar Hattem
Zoals je ziet is 27,97 % een relatief klein deel waar ook het westen onder valt.’
Alexander Barelds van Veltkamp en Stam tot slot: ‘Dat is wel een beeld wat leeft, maar dit strookt niet met de statistieken. Er worden uiteraard woningen verkocht aan mensen “uit het westen”, maar veelal komen de mensen uit Hattem of directe omgeving. Beide groepen doen mee aan het overbieden.’
Diversiteit
Het thema diversiteit is het thema dat de studenten Journalistiek Windesheim hebben gekozen voor al hun producties die ze maken voor RTV Hattem. De studenten hebben hiervoor gekozen naar aanleiding van het publieksonderzoek in oktober. Ze ronden het project in januari 2026 af.
