Op zaterdag 14 september zijn er op Open Monumentendag monumenten te bezoeken, waaronder het stadhuis en de Dijkpoort, maar is er ook een fietstocht over het tracé van de voormalige spoorlijn die door Hattem liep, de Baronnenlijn geheten, nu bekend als het Roseboomspoor.
In Hattem is buiten ‘de Stationslaan’ geen enkele verwijzing naar het spoor of het vroegere station Hattem terug te vinden. Voorbij het vroegere emplacement aan de Stationslaan (nu Saturn Petcare) gaat het voormalige spoorwegtracé verder als groenstrook met de naam Roseboomspoor.
Het station leeft nog steeds in de herinnering van menig (oud-)Hattemer. Op de Facebook-pagina van Oud Hattem staan veel oude foto’s en ook reacties:
‘Mijn moeder is op het station geboren 28 maart 1922. Mijn opa Dirk Cornelis Bakker was hier tot september stationchef en werd toen overgeplaatst naar Uithoorn.’
‘Ik als geboren hattemmer in 1939 kan mij nog herinneren toen ik een jaar of zes was dat boven het station een meneer woonde en dat was meneer Wielink.’
‘Mijn opa Peter Roelofs had een installatiebureau in de Achterstraat. Hij mocht het station voorzien van elektrische verlichting. Hij gaf aan dat elektrische verlichting op de spoorwegafsluitbomen nuttig zijn. De spoorwegen vonden dat idee wel erg voortvarend.’
‘Super mooi, links het spoor naar Wapenveld en rechts naar de emaillefabriek. De wissels werden nog met de hand bediend. Gerrit Westerhof, uit de Korte Kerstraat, sprong dan uit ‘de sikke’ en zette het wissel om.’
Geschiedenis
Het traject Apeldoorn – Hattem passeerde Het Loo, Vaassen, Emst, Epe, Heerde, Wapenveld en Hattem en takte daarna aan op de lijn Amersfoort-Zwolle en werd de Baronnenlijn genoemd.
Elk stadje (Hattem) en aanliggend dorp aan de spoorlijn kreeg een station met voorzieningen voor treinreizigers en goederenvervoer en een woning voor de stationschef. Op een kruising tussen het spoor en een belangrijke weg bewaakte een baanwachter de overweg. Hij woonde in een spoorhuisje bij de overgang.
Inwoners kozen in de jaren ’20 steeds vaker voor de bus. Bussen reden door de dorpskernen, waren goedkoper dan de trein en werden daarom steeds populairder. Hierdoor werd de trein steeds minder gebruikt en stopte het personenvervoer via de Baronnenlijn in oktober 1950. Het goederenvervoer vond ook een populairdere route: het Apeldoorns kanaal. De spoorlijn werd daarom in 1972 opgebroken.
Hoewel er eind jaren ’60 nog plannen zijn om het reizigersvervoer tussen Apeldoorn en Zwolle nieuw leven in te blazen, is de rails niet lang na het staken van het goederenvervoer opgebroken. Vrijwel het gehele traject tussen Apeldoorn en Hattem is hierna gefaseerd als doorgaande fietsroute in gebruik genomen. De ligging van de vroegere spoorlijn is hierdoor nog makkelijk te volgen. De andere restanten van de voormalige Baronnenlijn zijn echter zorgvuldig uitgewist. Wel zijn tal van fietsbruggen neergelegd op de landhoofden van de vroegere spoorbruggen over de vele beken en sprengen in de streek. Van de stationsgebouwen blijft alleen dat van Vaassen bewaard. Het stationsgebouw van Hattem is in 1977 gesloopt.
Station Hattemerbroek
Op het web wordt nog wel eens verwezen naar de Hilsdijk als de plek van het station van Hattem. In eerste instantie werd dat station Hattem Centraal of Hattem NCS genoemd (en de Hilsdijk werd in de volksmond ook wel Centraalweg genoemd), maar het kreeg later de naam station Hattemerbroek. De toevoeging NCS was ontleend aan de Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij, eigenaar en exploitant van de Centraalspoorweg en de Zuiderzeetramweg.
Fietsen onder begeleiding
Samen met een stadsgids fiets je op 14 september onder andere de oude Baronnen spoorlijn. De fietstour start om 11.00/12.30/14.00 uur bij het Toeristisch Informatiepunt. Aanmelden: info@visithattem.nl
Zelf fietsen
Wie niet kan wachten om het traject te fietsen of op de 14e september niet kan, de route is te volgen op de GPS-fietsroute Baronnenlijn Noord:
bronnen:
www.martijnvanvulpen.nl
www.prorail.nl
www.Facebook.nl/OudHattem
Van de redactie
Lees jij al HattemNieuws? Ontvang voortaan nieuws en achtergronden in je mailbox!
Erg leuk artikel! Ik heb zelf ook al vaak het web afgestruind in mijn trein-interesse. Een paar leuke oude foto’s staan op https://www.stationsweb.nl/station.asp?station=hattem Daar staat ook te lezen dat “Hattem Centraal” vooral in de volksmond gebruikt werd, en geen officiele aanduiding was.
Er is ook iemand geweest die station Hattem heeft nagemaakt in modelspoor, foto’s hier te vinden: https://fremo-nederland.nl/?page_id=239