De mogelijke komst van een zonnepark aan de Nassaulaan zorgt eerder voor een hittegolf dan voor zonneplezier. Het al jarenlang slepend dossier kreeg een nieuwe wending met een dankzij een door Wob verzoek verkregen onderzoek Zonnepark voormalig vuilstort uit 2021 en een bericht op X.
RTV Hattem werd geattendeerd op het X-bericht. Het is afkomstig van de Vereniging Landschap en Milieu. De tweet is uit juli 2023 maar blijkt nog steeds actueel te zijn. In het X-bericht is te lezen dat het onderzoek Zonnepark voormalig vuilstort van RHO-adviseurs bij de provincie en raad niet bekend was. We benaderden de Vereniging met een aantal vragen.
Pauliene Mars, voorzitter van de Vereniging, over de geschiedenis van het mogelijk toekomstige zonnepark en de tweet over het RHO-onderzoek.
‘De open plek in het bos langs de Nassaulaan is onderdeel van beschermde natuur. Terreinen moeten aan hoge ecologische eisen voldoen om voor zulke bescherming in aanmerking te komen. Aan de Westkant ligt sinds 1994 onder de grond een afdekzeil, maar dat was geen belemmering: vanaf 2000 is het terrein onderdeel van Natura 2000. Later ook van het Gelders Natuurnetwerk (GNN). Het onderzoek Zonnepark voormalig vuilstort van RHO adviseurs (2021) dat met het Wob verzoek boven tafel kwam, bevestigt dit. Quote: ‘het gebied voldoet aan de beschrijving natuur en vormt een wezenlijk onderdeel van de natuur in het natura 2000 gebied’.
Natuur en stort
‘Het terrein is eigendom van de gemeente. In 2011 maakten provincie en gemeente verdere plannen voor de plek. De natuur zou verbeterd worden en men sprak over een foerageerplek voor wild. Dit is vastgelegd in provinciale stukken en als verplichting voor de gemeente in de structuurnota van de raad en het Landschappelijk ontwikkelingsplan.
Op de ene helft van het terrein, de westkant, betaalt de provincie de gemeente voor beheer van natuur. De natuur is als gevolg hiervan dertig jaar later dan ook heel goed ontwikkeld.
Op de andere helft is de gemeente zelf verantwoordelijk voor het beheer. Dit deel van het terrein, het oosten, is juist verslechterd en dat mag niet. Maar de gemeente heeft dit gedeelte van het terrein al die jaren als stortplaats gebruikt. Met grond en blad werd de grond te vruchtbaar en kwamen exoten en plastic in de natuur terecht. Een paar jaar geleden lagen er opeens tientallen rollen met kabels. Op advies van de gemeente had een ontwikkelaar ze op de stort neergelegd in plaats van op een parkeerterrein. De provincie heeft over hierover zelfs een handhavingsbrief gestuurd.
Tot onze verbijstering werden die exoten vorig jaar in de raad gebruikt om zonnepanelen te promoten. Die exoten moeten sowieso weg. Dat heeft dus niets te maken met dat project.’
Zonnepanelen
Mars vervolgt: ‘Het plan om op de open plek zonnepanelen neer te leggen is al oud. In 2018 moest de gemeente beginnen met het natuurherstel. Dat was immers afgesproken. Maar men wilde er liever iets ‘nuttigs’ doen met die ’waardeloze grond’ (volgens een intern document). Het plan voor zesduizend zonnepanelen kwam uit een werkgroep waarin de gemeente en Powered by Hattem (PbH) deelnamen.
De gemeente ging meteen voortvarend aan de gang. In de zomer van 2018 werd al in kaart gebracht welke leges PbH zou moeten betalen en hoe het zat met overheidssteun. Ambtenaren besloten dat het project opgenomen zou worden in het toekomstige bestemmingsplan Buitengebied. Eind 2018 werd gestart met werkzaamheden voor een aanvraag van een vergunning voor de zonnepanelen.
Uit een ecologische quick scan was toen al duidelijk dat dat niet zo makkelijk zou gaan. Het terrein is namelijk leefgebied van de Wespendief en de Zwarte Specht die beschermd zijn. Het project leek ook in strijd met de regels van het Gelders Natuurnetwerk. Het project werd desondanks datzelfde jaar nog als kansrijk project in het coalitieakkoord van de raad opgenomen.
Eind 2019 legde de provincie het toenmalige college (en de toenmalige voorzitter van PbH) uit dat er weinig tot geen beleidsruimte was om het project door te laten gaan. De gemeente moest zelf met oplossing komen.
Die oplossing kwam niet. Toch nam de gemeente het project voor de zonnepanelen op in het bestemmingsplan buitengebied dat op dat moment in ontwikkeling was. Het initiatief werd net als de andere initiatieven ecologisch onderzocht door een ecoloog van het bureau dat het bestemmingsplan opstelde, het onderzoek uit de tweet dat met een Wob-verzoek boven tafel kwam.
Het onderzoek bevestigt, dat de plek waarop de panelen zouden moeten komen zich tot waardevolle heeft natuur ontwikkeld. De gemeente wordt geadviseerd ‘om het geheel opnieuw tegen het licht te houden’ en op zoek te gaan naar andere alternatieven. Dat advies is nooit opgevolgd.’
‘Zonnestort’
‘Op ons verzoek is het plan voor de zonnepanelen in de zomer van 2021 uit het bestemmingsplan gehaald. Volgens ons was het namelijk niet mogelijk. Er was op dat moment immers nog steeds geen onderzoek gedaan waaruit bleek dat het wél kon. Dat er een onderzoek was dat ons standpunt onderschreef is ons nooit gemeld. Sterker: de gemeente wilde niet wijken, maar we gaven aan op dit punt in beroep te gaan. Wethouder Schipper besloot een week na het gesprek om het project ‘zonnestort niet mee te nemen in het bestemmingsplan. Maar het ging nooit weg. Later dat jaar werd het meegenomen in de omgevingsvisie. Naar alternatieven is niet gezocht,’ aldus de voorzitter.
Hoe komt het dat het onderzoek nu weer actueel is?
‘Het onderzoek bevat essentiële informatie voor besluitvorming van de raad (en de provincie). De jarenlange lobby om de bescherming van het terrein te halen zal bijvoorbeeld niet kunnen lukken: dit onderzoek bevestigt dat. Het is immers geen tweederangs natuur, zoals sommige fracties meenden. Toch is deze informatie nooit gedeeld. Ook niet met de raad bij discussies over de Regionale Energie Strategie Noord Veluwe en ook niet vorig jaar over al of niet doorgaan met het project.’
‘Het was aan de gemeente om de raad te informeren. Daar was meerdere malen aanleiding toe. In juni 2023 is raadsinformatie opgesteld, met onderzoeken etc. ten behoeve van een raadsdiscussie over het al dan niet doorgaan met een aanvraag voor een vergunning. Hier zat deze informatie niet bij.
De raad was klaar na de discussie op 10 juli vorig jaar. Hierna ging het college weer aan de slag’.
Ontdekking
Mars: ‘Een en ander is eigenlijk niet mogelijk, dat staat ondertussen, weer een jaar later, wel vast. Het is nu weer actueel omdat de gemeente een paar weken geleden met de provincie in gesprek ging over een uitzondering.’
’We hebben over de jaren meerdere Wob verzoeken gedaan bij gemeente en provincie over dit onderwerp en hebben heel veel stukken. (Wob is een verzoek om informatie openbaar te maken: Wet Open Bestuur, nu WOO – Wet Open Overheid.) We hadden de documenten deels op een usb stick gekregen, en ik had er overheen gekeken.
In de zomer van 2023 heb ik alle stukken die we hadden nogmaals doorgenomen, omdat we het hele verhaal via X (toen nog Twitter) tweet voor tweet wilden vertellen. Bij een nieuwe download van alle stukken vanaf de usb stick kwam de memo naar boven. Via de tweet hebben we dit toen bekend gemaakt. Deze memo is door ons dus ook nooit – formeel – gedeeld, anders dan in deze tweet. Het zou voor ons qua procedure pas weer actueel worden op het moment er een vergunningsaanvraag ligt en het inhoudelijk aan de orde kan komen, bijvoorbeeld in een zienswijze, bezwaar of beroep.’
Naschrift
RTV Hattem heeft een paar fractievoorzitters gevraagd of het onderzoek bij hun bekend was. De reacties waren ‘het daadwerkelijke onderzoek hebben wij nooit via de officiële weg gezien’ en ‘het zegt mij niet direct iets’. Een andere voorzitter reageerde alleen inhoudelijk. Powered by Hattem meldt dat ze het onderzoek niet kent. De gemeente kon nog niet inhoudelijk reageren.
illustratie: afkomstig uit Opinienota t.b.v. de commissie R&D – Zonnepark op de voormalige vuilstort.
