‘Is het interview in het paasmagazine de aanleiding om mij te bellen?’, zo vraagt Gerard Libert me op de man af, nadat hij de telefoon opneemt voor wat vragen over de Rooms-Katholieke parochie Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming, voor veel Hattemers beter bekend als het kerkje in Hattemerbroek. Het magazine, een uitgave van de gezamenlijke Wezepse kerken dat daar blijkbaar in elke brievenbus belandt, ken ik als Hattemer niet, maar is in digitale vorm al gauw gevonden. Mijn aanleiding om contact te zoeken met Gerard ligt in ontwikkelingen in de Rooms-Katholieke kerk waardoor leken geen rol in de eredienst meer mogen vervullen. Iets wat in Hattemerbroek vaak wel gebeurt, omdat het aantal priesters in de regio te gering is. Het wordt een gesprek over heimwee en achteruitgang, maar ook over mooie ontwikkelingen en hoop.
Twee keer per maand viering
Ruim dertig jaar geleden hadden Hattem en Hattemerbroek beide nog een eigen kerkgebouw. Het Hattemse is inmiddels al bijna 20 jaar in gebruik als gymzaal, maar hoe gaat het in Hattemerbroek?
Libert: ‘We zijn er nog. En er zijn binnen het bisdom gelukkig nog geen plannen om deze kerk af te stoten. Maar, net zoals haast iedere geloofsgemeenschap hebben ook wij te maken met verminderende ledentallen, vergrijzing en teruglopend kerkbezoek. Niet ieder weekend klepelt bij ons de kerkklok, maar twee keer per maand is er nog een viering. De ene keer leidt een geestelijke die en de andere keer iemand uit de parochie.’
Twee geestelijken
‘De parochie waar onze kerk bijhoort, noem ik wel eens ‘Midden-Nederland’. Hij strekt zich uit over Flevoland, Steenwijk, Hattem, Kampen, IJsselmuiden, Hasselt en Zwolle. En binnen die parochie zijn slechts één pastoor en één kapelaan beschikbaar. Die laatste vertrekt binnenkort ook nog en wordt opgevolgd door een emeritus (geestelijke die met pensioen is, red.).’ De pastoor is vooral op reis binnen zijn gebied. En als leek mag je niet alle handelingen in een dienst verrichten die zijn voorbehouden aan een geestelijke, dus dan blijft het bij een viering van Woord & Gebed en wordt de communie niet gevierd. Aan die laatste soort vieringen wil Kardinaal Willem Eijk een einde maken en tot 2028 hebben wij nog de tijd om dat te regelen.’
Vroeger hadden we Jos van Veghel nog als ‘eigen’ pastoor voor Hattem, dat is dan wel sterk veranderd!
‘Ach ja, hij is in 2015 overleden. Dat was een hele schok toen we hem vonden. Hij is degene geweest die mij ongeveer in alle functies geloodst heeft die je als leek in de kerk kunt vervullen. Zijn dood in 2015 was een heel verlies.’
Ook mooie dingen
Libert is trots op het achtkoppige koor dat in iedere viering een rol vervult. Ook de koffieochtenden in het aanpalende parochiehuis lopen goed. Af en toe krijgen die ook een wat meer geestelijke invulling. ‘We kunnen ons wel zorgen maken over de toekomst. Maar we blijven hoop houden. De Geest waait tenslotte waar Hij wil. We hopen bijvoorbeeld dat we door de vluchtelingen die naar ons land komen ook wat meer bezoekers in onze vieringen kunnen verwachten.’
Onderlinge ontmoeting
Op de vraag wat hij kwijt zou willen aan de Hattemers, reageert Libert grootmoedig: ‘Ik heb geen mening over de niet-kerkgangers. Ik heb er alle vertrouwen in dat die op hun manier vorm geven aan het geloof door eerlijk en dienstbaar te zijn. Maar de onderlinge ontmoeting bij een viering is iets dat ik niet graag zou willen missen. Het zou jammer zijn wanneer je als gemeenschap uit elkaar valt.’
Vieringen meemaken
In Hattemerbroek worden al sinds 1859 Katholieke erediensten gehouden. Het huidige kerkgebouw is in 1930 geopend. Iedere twee weken wordt daar een viering belegd. Het soort viering en de dag en tijd waarop deze plaatsvindt laat de parochie vermelden in de Hattemer, waar op pagina 2 traditiegetrouw een overzicht van alle kerkdiensten in Hattem is afgedrukt.
(De foto bij het artikel is afkomstig uit het genoemde Paasmagazine en gemaakt door Geertje Vierhout Fotografie.)
