Tegenwoordig verlopen de meeste winters zacht en nat. Volgens Weeronline heeft dit te maken met de opwarming van ons klimaat. Deze eeuw zijn zo’n 75% van de winters zachter verlopen dan normaal. Hierdoor ligt er steeds minder natuurijs. Wat betekent dat voor de sociale samenhang in Hattem, waar de ijsvereniging al decennialang een plek is waar bewoners elkaar ontmoeten: van jong tot oud en van verschillende culturele achtergronden? Door Iris Bosman, student Journalistiek Windesheim
Als er natuurijs is, loopt de vereniging helemaal vol. Niet alleen om te schaatsen, maar ook als sociale ontmoetingsplek. Opa’s en oma’s kijken toe achter het glas, kinderen zwieren over het ijs. Volgens voorzitter Bé Dekker hoeven opa’s en oma’s niet te betalen. ‘De mensen komen gezellig samen met een chocolademelk en erwtensoep, dat is het mooiste wat er is!’ Deze momenten vormen een belangrijke bron van verbinding binnen de gemeenschap. Maar voor hoe lang nog, nu er steeds minder natuurijs is? Een schaatsfanaat van 71 (naam bij de redactie bekend) is lid sinds dat hij zich kan herinneren. ‘Ik ben wel een verwent schaatser. Zelf heb ik verschillende natuurtochten gedaan waaronder de Elfstedentocht. Dan is het toch jammer dat het een verdwijnende traditie is.’
Diversiteit op het ijs
De ijsbaan trekt een breed publiek, maar de diversiteit is beperkt. Voorzitter Dekker geeft aan dat er af en toe Turks-Nederlandse of Marokkaans-Nederlandse kinderen komen schaatsen, meestal via buurtsportcoaches die samenwerken met basisscholen uit de buurt. Zo stimuleren ze de kinderen om een nieuwe sport uit te proberen. Volgens de schaatsfanaat zijn de groepen vanuit scholen heel gemengd. ‘Daarna is het aan de kinderen zelf of ze ermee door willen of niet”. De schaatsfanaat spreekt zelf liever over de nieuwe Nederlanders. ‘De jeugd groeit met de Nederlandse gewoontes op. Voor ouders kan het best lastig zijn. Dan zou de vereniging eigenlijk moeten helpen met geld voor de juiste spullen en natuurlijk het enthousiasmeren van de ouders.’
De groep van oorspronkelijk niet-Nederlandse afkomst is klein, maar volgens Dekker gaat het altijd soepel. ‘Er is nooit ruzie of gescheld naar elkaar te horen binnen de club.’ Volgens de fanaat komt dat doordat Hattem klein is. ‘De stad is te klein om daadwerkelijk te laten merken of je wilt discrimineren. Ze worden over het algemeen goed opgenomen. En het mooie is: je merkt juist geen verschil!’
Meeuwenijs: ijs waar slechts één meeuw op kan staan
Dekker is al twintig jaar voorzitter van IJsvereniging Hattem. Ook hij ziet dat er steeds minder vaak en lang natuurijs ligt bij de vereniging. ‘Vaak kun je rond januari-februari strenge vorst verwachten. In 2006 waren we soms wel eens wekenlang open, tegenwoordig is het vaak maar één of twee dagen. Dat is natuurlijk jammer. Als het ook maar één nacht een beetje vriest, word ik al platgebeld wanneer we nou opengaan. Als het gaat vriezen is ineens die impuls er bij veel mensen. Helaas moet ik ze dan teleurstellen met meeuwenijs; ijs waar slechts een meeuw op kan staan, anders knapt het ijs door.’ De schaatsfanaat: ‘Bewoners vinden het ook jammer dat er tegenwoordig minder ijs komt, maar daarbuiten ontmoeten mensen elkaar voldoende.’
Overleven door andere initiatieven
Ondanks het veranderende klimaat en de veranderende samenleving, is de club nog steeds actief. Ondanks dat er luxere banen zijn die langer ijs hebben, ervaart de vereniging nog steeds veel vreugde. ‘We moeten overleven door andere initiatieven te bedenken. We zijn een open club, dat is een idee van Gelderse sportfederatie. Hier zitten elf verenigingen bij aangesloten. Onder andere roei- en kanoverenigingen en we hebben een 200 meter skeelerpiste voor wanneer er geen ijs ligt.’ Een ander idee ontstond tijdens de hittegolf vertelt Dekker: ‘We hebben toen de baan gevuld met water. Dit kon gebruikt worden als spetterplas’. De jeugd, opa’s en oma’s zorgen samen met de elf vrijwilligers voor verbinding in Hattem. Deze activiteiten zorgen dat mensen ook buiten het schaatsen samenkomen. Maar de vraag blijft: bereiken deze initiatieven ook gezinnen en kinderen van verschillende achtergronden, of bereiken ze vooral dezelfde vaste groep Hattemers?
Diversiteit
Het thema diversiteit is het thema dat de studenten Journalistiek Windesheim hebben gekozen voor al hun producties die ze maken voor RTV Hattem. De studenten hebben hiervoor gekozen naar aanleiding van het publieksonderzoek in oktober. Ze ronden het project in januari 2026 af.
