Donderdag 10 april vond er een herdenkingsplechtigheid plaats bij het monument Katerveer. Burgemeester Marleen Sanderse heette de Belgische veteranen en de familie van Raymond Holvoet welkom. Tijdens Operatie Timon werd Holvoet als geheim agent ingezet op de Veluwe. Ze had de mensen graag op een andere manier welkom geheten in ‘ons mooie stadje’.
Er vond op 10 april 1945 een fusillade plaats van zeven burgers, een Belgische S.A.S. parachutist en een Belgische SS-deserteur. Ze waren vanuit het Huis van Bewaring in Zwolle naar Katerveer gebracht.
‘Tachtig jaar geleden was de situatie hier volledig anders. Het waren de laatste oorlogsdagen. De vrijheid was in zicht. Voor het vuurpeloton stonden: S.J. Baarsma, Dalfsen; F. Beke, Gent, België; A. Fros, Den Haag; A. Geerts, Olst; R.A. Holvoet, Kortrijk, België; A. Nijboer, Wilsum; Ph.W. Pander, Wassenaar; E.J.J. aan het Rot, Zwolle; F. Wierda, Leeuwarden.
De in Zwolle woonachtige Belg J.J. Lamarche wist te ontsnappen.’
Vrijheid geen vanzelfsprekendheid
‘Onze vrijheid is niet vanzelfsprekend. Wij kregen de vrijheid terug. Maar op veel plaatsen wordt tot op de dag van vandaag oorlog gevoerd. Vrijheid is nooit af. We moeten er dagelijks aan werken om de ander de ruimte te geven en onze democratie te bewaken. Vrijheid is nooit vanzelfsprekend.’
De burgemeester bedankte de Belgen die hun leven gaven ‘voor onze vrijheid’.
De burgemeester noemde ook Florimont Beke als slachtoffer. Zijn naam staat niet op het monument. (Tekst gaat onder de reportage van RTV Hattem-cameraman Henk Brem door.)
Florimont Beke
Op advies van historicus Lou de Jong is destijds de naam van Florimont Beke niet vermeld op het monument. De 16-jarige jongen uit Gent (België) was een voormalig lid van de jeugd SS. Hij had zich, naar het schijnt, onder druk van zijn nazi-gezinde ouders aangemeld, op veertienjarige leeftijd. Voordat België bevrijd werd, is hij overgeplaatst naar de SD in Steenwijk. Hij is daarvan gedeserteerd op 16-jarige leeftijd, en is ondergedoken bij Lamarche. In België werd hij in eerste instantie bij verstek veroordeeld tot vijf jaar, maar deze beslissing werd in 1962 nietig verklaard. (bron: MijnGelderland.nl)
Lamarche richtte na de oorlog een simpel monument op wat in 1980 werd vervangen door het officiële monument, zonder de naam van Beke. De gedachte was dat er geen SS-ers op dat monument thuis hoorde, ook al was hij gedeserteerd en zeer jong en waren zijn motieven om bij de SS te gaan twijfelachtig. Beke ligt begraven op de Duitse begraafplaats Ysselstein, Venray.
Bijplaatsen naam
RTV Hattem heeft het 4 en 5 comité Hattem gevraagd of men heeft gesproken over het bijplaatsen van de naam van Beke op het monument. De woordvoerder van het comité:
‘In 2021-2022 zijn wij benaderd met de vraag of de naam van Beke op het monument bijgeschreven kon worden. Het 4 en 5 mei comité Hattem heeft hier toen uitgebreid onderzoek naar gedaan, in samenwerking met Wolter Noordman en oud-streekarchivaris Gerrit Kouwenhoven. Wolter Noordman is auteur van het boek: ‘De vijftien executies, liquidaties aan de IJsseloever, april 1945’. Hierin worden de gebeurtenissen bij het Katerveer en de Geldersedijk in Hattem uitvoerig beschreven. Ook de informatie over de monumenten is hierin te vinden.’
‘Naast het uitvoeren van uitgebreid onderzoek, heeft het comité ook de bij haar bekende nabestaanden van de andere gefusilleerden benaderd. Twee nabestaanden hebben in 2022 bezwaar ingediend tegen het alsnog vermelden van de naam op het monument. Dat heeft het comité doen besluiten nog geen advies aan het college uit te brengen om de naam toe te voegen.
Dit betekent niet dat de gemeente de naam niet op het monument wil vermelden. Dit betekent dat de beslissing hierover is uitgesteld. Een van de nabestaanden, die destijds bezwaar maakte, is overleden.’
‘Het onderwerp staat weer op de agenda van 4 en 5 mei comité Hattem, om na 5 mei weer op te pakken.’
Leest u al HattemNieuws, de nieuwsbrief van RTV Hattem?
Ontvang het dagelijks nieuws uit Hattem voortaan in uw mailbox!
Eindelijk een goede uitleg over Florimont Beke!