Deze zondag begint Almatine Leene als de eerste vrouwelijke dominee binnen de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt. Een bijzonder moment. Maar wat heeft hier toe geleid? En waarom heeft het zo lang geduurd om hier te komen?
“Er was een tijd dat het volstrekt ondenkbaar was dat vrouwen in leiderschapsrollen zouden komen”, legt Hans Schaeffer uit. Als hoogleraar Praktische Theologie aan de Theologische Universiteit van Kampen weet hij hoe gevoelig sommige onderwerpen liggen. “Ik heb zelf ook in commissies gezeten en advies gegeven aan kerken over dit soort belangrijke thema’s.”
De positie van de vrouw is een belangrijk gespreksonderwerp. “En niet alleen binnen de kerk: als je kijkt naar de ontwikkelingen in de samenleving, is het ook nog maar vrij recent dat vrouwen op deze manier kunnen en mogen participeren. Ik vind het mooi dat kerken gevormd worden door groepen die nadenken en reflecteren over precies dit soort grote vragen.”
De tekst gaat verder na de video:
Kerken zijn verdeeld
In een deel van de kerken mogen vrouwen al heel lang dezelfde taken uitoefenen als mannen, maar in andere kerken wordt nog vastgehouden aan mannelijk leiderschap. “Dat is voor buitenstaanders vaak onbegrijpelijk”, weet Schaeffer. “Die zijn allang doordrongen van het feit dat vrouwen op een bepaalde manier mogen participeren in leiderschapsrollen in de samenleving, dus die kijken hier wat wonderlijk tegen aan.”
Hij legt uit dat in de kerk wat dat betreft grofweg twee denkstromen bestaan. “De eerste focust zich op dat wat vrij helder in bepaalde Bijbelteksten staat: dat leiderschapsrollen aan mannen lijken voorbehouden. De tweede stroming ziet in diezelfde teksten dat vrouwen juist uit de onderdrukking gehaald worden die in die periode normaal was, en een andere positie krijgen. Zij wijzen erop dat vrouwen in het Nieuwe Testament juist steeds meer mee mogen doen.”
Bezwaren afgewezen
De Gereformeerde Kerk vrijgemaakt volgde lange tijd de eerste lijn. “Totdat in 2017 de synode [de landelijke vergadering van de GKv, red.] besloot toch vrouwen toe te laten als predikant.” Niet iedereen was het daar mee eens: er werden verschillende verzoeken ingediend het besluit te herzien. “Maar die bezwaren zijn inmiddels afgewezen.”
Dat betekent niet dat de discussie afgerond is. “Het kan zelfs gebeuren dat er individuele leden, of zelfs kerken voor zichzelf besluiten dat dit een stap te ver is, en dat zij uit het kerkgenootschap stappen.” Schaeffer zou dat jammer vinden. “De kracht van de kerk is juist ook dat wij goed met elkaar over de dingen kunnen praten. Door uit het genootschap te stappen, sluit je jezelf op in een bubbel, en dat moeten we niet willen met elkaar.”
