De fractievoorzitters laten de portefeuilleverdeling over aan het college, er hoeft voor de meesten in deze collegeperiode geen verandering in te komen. Al ziet een aantal het wel als verstandig dat politieke portefeuilles worden belegd bij de wethouders. ‘Zij zijn immers politiek aanspreekbaar’. Nu wijzigen hoort niet tot de taken van de fracties maar van het college en bovendien, stelt een van hen, ‘hebben de wethouders al genoeg op het bordje’. Misschien is de uitspraak ‘Zolang het college werkt op basis van collegiaal bestuur en de burgemeester haar rol als voorzitter objectief vervult, zie ik geen probleem in de huidige situatie’ wel de beste samenvatting van het RTVHattem-vragenrondje naar aanleiding van de gemeenteraadsvergadering van 3 februari. Tijdens het zogenaamde vragenhalfuurtje stelde André Borst van Lijst Borst die avond, dat de burgemeester haar onafhankelijke rol niet kan vervullen vanwege politiek-gevoelige portefeuilles.
Borst vroeg zich af, waarom de wethouders de politieke portefeuilles niet hebben overgenomen van de burgemeester, nadat hij dit onderwerp al verschillende keren heeft geagendeerd. ‘Het doet de beeldvorming geen goed dat het nog steeds is, zoals het is.’ Volgens hem tast de huidige situatie de objectieve rol van de burgemeester aan als voorzitter van het college én als voorzitter van de gemeenteraad. Wethouder Koen Castelein antwoordde die avond, dat de verdeling continue een onderwerp van gesprek is binnen het college en dat de beantwoording ‘dan ook binnen de boezem van het college zal plaatsvinden’.
In haar reactie schrijft de burgemeester RTV Hattem, dat de portefeuilleverdeling niet in beton is gegoten. ‘Actuele ontwikkelingen kunnen aanleiding geven om de verdeling opnieuw te bespreken en indien nodig te herzien.’
Waarom tijdens vragenhalfuurtje
Als aanwezige burger c.q. internet-meekijker kun je je afvragen waarom dit onderwerp tijdens het vragenhalfuurtje op tafel kwam. Het protocol van een beperkte spreektijd en een vraag-en-antword-format laat op dat moment een goed gesprek niet toe. Vaak komen er andere zaken aan de orde dan een dergelijke principiële vraag over portefeuilleverdeling. In een interview met Judith Goudriaan, griffier, wordt de werkwijze toegelicht.
Voor Borst was dit dé plek, omdat hij al twee keer eerder aandacht had gevraagd voor dit onderwerp. In verschillende raadsvergaderingen heeft hij de vraag gesteld ‘en ze doen er niks mee’. ‘Het moet veranderen. Het is onduidelijk waarom dit niet opgevolgd wordt. De burgemeester kan zich niet politiek verantwoorden. De verbindende rol voor de gehele gemeenschap kan zij nu niet spelen. Vanwege haar politieke portefeuilles is ze nu te vaak partij, terwijl ze boven de partijen moet staan.’
Alle reacties RTV Hattem-vragenrondje
Burgemeester Marleen Sanderse: ‘De burgemeester is voorzitter van de gemeenteraad, voorzitter van het college van B&W en verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid. Daaruit volgt een aantal portefeuilles dat een directe relatie heeft met de wettelijke verantwoordelijkheden van de burgemeester: openbare orde en veiligheid en het gezicht zijn van de gemeente.
We hebben in het college, de portefeuilleverdeling is een college-aangelegenheid, gekeken welke portefeuilles naast openbare orde en veiligheid horen en passen bij de rol van burgemeester. De portefeuilleverdeling is echter niet in beton gegoten: actuele ontwikkelingen kunnen aanleiding geven om de verdeling opnieuw te bespreken en indien nodig te herzien. Naar onze mening doet het feit dat de burgemeester naast voorzitter van de raad ook inhoudelijke portefeuilles heeft, niets af aan de objectieve rol die de burgemeester heeft als voorzitter van het college en de raad.’
Teun Juk, CDA Hattem: ‘In formele zin gaat de gemeenteraad niet over de portefeuilleverdeling van het college. Dat is een collegezaak. Bij coalitievorming worden daar door de betreffende partijen meestal vooraf afspraken over gemaakt. Die vervolgens formeel door het college worden bekrachtigd i.c. vastgesteld. De burgemeester wordt benoemd door de Kroon op voordracht van de gemeenteraad. Zij is vanuit haar functie zowel voorzitter van de raad als voorzitter van het college. Bovendien heeft zij een aantal eigenstandige taken die voortvloeien uit het ambt, zoals openbare orde en veiligheid. Niet voor niets heeft de ambtsketen aan de ene kant het gemeentewapen en aan de andere kant het rijkswapen. Daarbij wordt de burgemeester geacht boven de partijen te staan. Daarom is het verstandig dat politieke portefeuilles worden belegd bij wethouders. Zij zijn immers politiek aanspreekbaar.
In kleinere gemeenten zie je vaak dat de burgemeester soms wel één of meer andere portefeuilles heeft. Veel voorkomende portefeuilles zijn personeel&organisatie, communicatie en public relaties. Deze portefeuilles zijn minder politiek. In algemene zin is het verstandig dat een burgemeester zo weinig mogelijk portefeuilles heeft waardoor de onafhankelijke en eigenstandige positie en verbindende rol maximaal tot zijn recht komt. Politiek gevoelige dossiers of dossiers die dat kunnen worden, horen wat ons betreft zoveel als mogelijk bij wethouders te liggen. En dan heb ik het over portefeuilles als handhaving, recreatie en toerisme, kunst en cultuur en cultureel erfgoed. Maar nogmaals, daar ga ik als raadslid niet over. De portefeuilleverdeling is een zaak van het college. De rol van de raad is kaderstellend en toezichthoudend.’
Erwin Kwakkel, D66: ‘De portefeuilleverdeling is een interne aangelegenheid van het college. Het college is prima in staat om hier zelf over te beslissen en daarin een evenwichtige keuze te maken.
Wat betreft de beeldvorming: een burgemeester heeft per definitie een onafhankelijke rol, los van welke portefeuilles zij beheert. Dat betekent niet dat zij geen enkele inhoudelijke portefeuille kan dragen. Zolang de burgemeester zorgvuldig opereert en het college als geheel achter de verdeling staat, zie ik geen reden om hier vraagtekens bij te plaatsen.
Daarnaast wil ik opmerken dat het voortdurend ter discussie stellen van de portefeuilleverdeling juist bijdraagt aan het idee dat er een probleem zou zijn, terwijl dat in de praktijk niet het geval hoeft te zijn. Wat mij betreft ligt de bevoegdheid hierover bij het college, en is het niet aan de gemeenteraad om hierop in te grijpen. Zolang het college werkt op basis van collegiaal bestuur en de burgemeester haar rol als voorzitter objectief vervult, zie ik geen probleem in de huidige situatie.’
Gina Guldenaar: ‘HattemCentraal heeft al eerder kenbaar gemaakt dat een burgemeester geen politieke portefeuilles zou moeten beheren. De burgemeester heeft een onafhankelijke en verbindende rol als voorzitter van zowel het college als de gemeenteraad. Door daarnaast ook inhoudelijke portefeuilles te beheren, kan de schijn van belangenverstrengeling ontstaan. Dit is schadelijk voor de beeldvorming en kan het vertrouwen in het lokaal bestuur ondermijnen.
Politieke portefeuilles horen bij de wethouders te liggen, zo voorkom je niet alleen mogelijke belangenverstrengeling, maar zorgt er ook voor dat de wethouders volledig verantwoordelijk zijn voor het politieke beleid. Met drie wethouder moet dit zeker mogelijk zijn, zodat de burgemeester zich meer kan richten op haar onafhankelijke rol.’
Erik Kleinpenning, VVD: ‘De heer Borst heeft dit punt al vaker onder de aandacht gebracht. De VVD is ook van mening dat politiek gevoelige dossiers niet bij de burgemeester horen, sterker nog, wij hebben hier ook op gewezen in de evaluaties die de burgemeester heeft met de raad. Waar we echter verschillen van mening met de heer Borst is de noodzaak om dit nog deze collegeperiode aan te passen. De verdeling van de portefeuilles ligt bij het college en wat ons betreft doet een volgend college het anders. De wethouders hebben momenteel al genoeg op hun bordje.’
Jaap van Tiel, PvdA/GroenLinks: Tijdens de collegebesprekingen hebben de wethouders en de burgemeester aangegeven welke portefeuilles naar wie zou gaan. Dus bij de start van deze collegeperiode heeft ook de burgemeester verzocht om een aantal inhoudelijke portefeuilles. Daaraan hebben de coalitiepartijen gehoor gegeven. Daarnaast begrijpen wij, dat (zoals wethouder Castelein aangaf) de portefeuilleverdeling een continue onderwerp van gesprek is, dat in de boezem van het college wordt besproken. Dat is ook hun rol en niet de taak van de raad.’
Van de redactie
Lees jij al de nieuwsbrief HattemNieuws? Ontvang voortaan nieuws en achtergronden in je mailbox