Mag een werkgever zomaar de inhoud van jouw tas of locker controleren? En mogen scholen de lockers van hun leerlingen openen bij een algemene controle op wapens of drugs? Lang niet iedereen is goed op de hoogte van de regels op dit gebied. Het is belangrijk om te weten welke rechten en plichten je hebt. Zo kun je misverstanden voorkomen en conflicten vermijden.
Niet elke situatie is gelijk
De basisregel luidt dat een werkgever niet zomaar de tas of locker van een werknemer mag controleren. De tas en locker behoren namelijk tot het privédomein van de werknemer en daarop is de privacywet van toepassing. Een controle van een tas of locker zou een schending van de privacyregels inhouden. Hierop bestaat echter wel een uitzondering. Wanneer de werkgever een vermoeden van diefstal heeft, is tassencontrole onder voorwaarden gerechtvaardigd. Die voorwaarden bestaan eruit dat er een gerechtvaardigd belang is voor de werkgever om deze controle uit te voeren, dat er geen methode beschikbaar is die minder ingrijpend is en dat de werknemers vooraf over de controle worden geïnformeerd. Dit alles betreft de privédomeinen van de werknemers waar ze hun persoonlijke bezittingen bewaren. Het gaat dus niet om algemene bewaarplaatsen zoals een werkplaatskast waarin bedrijfseigendommen bewaard worden. Staat in zo’n kast echter een tas van een werknemer, dan valt die weer wel onder de eerder genoemde regelgeving.
Controles op scholen
Voor controles op scholen gelden andere regels. De bekende schoolkluisjes mogen preventief door de schoolleiding worden geopend, mits dit duidelijk staat beschreven in de schoolregels. Hierover kan de school bijvoorbeeld een bepaling opnemen in het leerlingenstatuut. Als aan die voorwaarde is voldaan, is het de schoolleiding toegestaan om de kluisjes zonder specifieke toestemming vooraf te openen en de inhoud ervan te controleren. Van deze bevoegdheid wordt ook regelmatig gebruik gemaakt. Soms komt de politie periodiek bij een school langs voor een controle, hiervoor worden ook regelmatig drugshonden ingezet.
Het volgen van werknemers
Naast het fysiek controleren van goederen hebben werkgevers ook de mogelijkheid om de bezigheden van hun werknemers te controleren. Ze kunnen bijvoorbeeld in de computersystemen volgen wanneer iemand in- en uitlogt en welke toetsen iemand aanslaat. Werknemers die onderweg zijn kunnen gevolgd worden via een GPS-systeem. Ook hiervoor geldt dat er een gerechtvaardigd belang moet zijn en dat de werknemers ervan op de hoogte moeten zijn dat dergelijke controles kunnen worden uitgevoerd.